Εκτύπωση

Η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην διδακτική παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, την οποία ο Κύριος διηγήθηκε, προκειμένου να διδάξει την αρετή της ταπεινώσεως και να στηλιτεύσει την έπαρση.

 Ο ευαγγελιστής Λουκάς, με τρόπο λιτό, αλλά σαφέστατο, διέσωσε την παραβολή αυτή ως εξής:

 «Εἶπε δὲ καὶ πρός τινας τοὺς πεποιθότας ἐφ᾿ ἑαυτοῖς ὅτι εἰσὶ δίκαιοι, καὶ ἐξουθενοῦντας τοὺς λοιπούς, τὴν παραβολὴν ταύτην· ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι. Καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ᾿ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων· ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. Λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ γὰρ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται». (Λουκ.18,10-14).

Η τάξη των Φαρισαίων εκπροσωπούσε την υποκρισία και την εγωιστική αυτάρκεια και έπαρση. Τα μέλη της απόλυτα αποκομμένα από την υπόλοιπη ιουδαϊκή κοινωνία, αποτελούσαν, λαθεμένα, το μέτρο σύγκρισης της ευσέβειας και της ηθικής για τους Ιουδαίους. Αντίθετα οι τελώνες ήταν η προσωποποίηση της αδικίας και της αμαρτωλότητας . Ως φοροεισπράκτορες των κατακτητών Ρωμαίων διέπρατταν αδικίες, κλοπές, εκβιασμούς, τοκογλυφίες και άλλες ειδεχθείς ανομίες και γι' αυτό τους μισούσε δικαιολογημένα ο λαός. Δύο αντίθετοι τύποι της κοινωνίας, οι οποίοι εκπροσωπούσαν τις δύο αυτές τάξεις, ανέβηκαν στο ναό να προσευχηθούν. Ο πρώτος ο νομιζόμενος ευσεβής, έχοντας την αυτάρκεια της δήθεν ευσέβειάς του ως δεδομένη, στάθηκε με έπαρση μπροστά στο Θεό και άρχισε να απαριθμεί τις αρετές του, οι οποίες ήταν πραγματικές. Τις εξέθετε προκλητικότατα εις τρόπον ώστε απαιτούσε από το Θεό να τον επιβραβεύσει γι' αυτές. Για να εξαναγκάσει το Θεό έκανε και αήθη σύγκρισή του με άλλους ανθρώπους και ιδιαίτερα με τον συμπροσευχόμενό του τελώνη.

Αντίθετα ο όντως αμαρτωλός τελώνης συναισθάνεται τη δεινή του κατάσταση και με συντριβή και ταπείνωση ζητεί το έλεος του Θεού. Αυτή η μετάνοιά του τον δικαιώνει μπροστά στο Θεό. Γίνεται δεκτή η προσευχή του, σε αντίθεση με τον υποκριτή Φαρισαίο, ο οποίος όχι μόνο δεν έγινε δεκτή η προσευχή του, αλλά σώρευσε στον εαυτό του περισσότερο κρίμα, εξαιτίας της εγωπάθειάς του.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας όρισαν να είναι αφιερωμένη η πρώτη Κυριακή του Τριωδίου στη διδακτική αυτή παραβολή του Κυρίου για να συνειδητοποιήσουν οι πιστοί πως η υπερηφάνεια είναι η αγιάτρευτη ρίζα του κακού στον άνθρωπο, η οποία τον κρατά μακριά από την αγιαστική χάρη του Θεού και πως η ταπείνωση είναι το σωτήριο αντίδοτο της καταστροφικής πορείας, που οδηγεί τον άνθρωπο η εγωπάθεια.



Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Φαρισαίου φύγωμεν ὑψηγορίαν, καὶ Τελώνου μάθωμεν, τὸ ταπεινὸν ἐν στεναγμοῖς, πρὸς τὸν Σωτῆρα κραυγάζοντες· Ἵλαθι μόνε ἡμῖν εὐδιάλλακτε.

 

Ὁ Ἅγιος Νικηφόρος ὁ Μάρτυρας

Ὁ Ἅγιος Νικηφόρος ἔζησε στὰ χρόνια τῶν αὐτοκρατόρων Βαλεριανοῦ (253 – 259 μ.Χ.) καὶ Γαληίνου (259 – 268 μ.Χ.) καὶ καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια.

Δυστυχῶς, ἕνας ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιόχειας, ποὺ ὀνομαζόταν Σαπρίκιος, ἔθρεψε στὴν ψυχή του ἀνεξήγητο μίσος κατὰ τοῦ Ἁγίου, ὁ ὁποῖος ὅμως ἐνέμενε στὴν ταπεινοφροσύνη. Ἡ ἀποστροφὴ τοῦ ἱερέως Σαπρικίου τὸν λυποῦσε χωρὶς νὰ τὸν παροργίζει. Καὶ προσευχόταν μὲ ὅλη του τὴν καρδιὰ πρὸς τὸν Θεό, γιὰ νὰ μαλακώσει ἡ σκληρότητα τοῦ ἀδελφοῦ του.

Ὅταν τὸ ἔτος 257 μ.Χ. ξέσπασε μεγάλος διωγμὸς κατὰ τῶν Χριστιανῶν, συνελήφθησαν πολλοὶ μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ὁ Σαπρίκιος. Μόλις ὁ Ἅγιος πληροφορήθηκε τὸ γεγονός, ἔτρεξε κοντά του καὶ παρακάλεσε τὸν Σαπρίκιο νὰ τοῦ δώσει τὸν ἀσπασμὸ καὶ τὴν εὐλογία του. Ὁ Σαπρίκιος τὸν κοίταξε περιφρονητικὰ καὶ ἀρνήθηκε, λησμονώντας ὅτι ἡ πίστη χωρὶς τὴν ἀγάπη δὲν ὠφελεῖ. Καὶ ὅμως ὁ Ἅγιος Νικηφόρος δὲν ἀπελπίσθηκε. Καὶ ὅταν εἶδε τὸν Σαπρίκιο νὰ ὑποφέρει μὲ καρτερία τοὺς βασανισμούς, ζήτησε ἀκόμη περισσότερο τὴν συνδιαλλαγὴ μὲ αὐτόν, ποὺ ἔφερε στὸ σῶμά του τὰ στίγματα τοῦ Χριστοῦ. Τὸν πλησιάζει καὶ πάλι, ἀσπάζεται τὶς πληγές του καὶ τὸν ἱκετεύει νὰ τὸν συγχωρήσει. Ὁ Σαπρίκιος καὶ κατ’ αὐτὴν ἀκόμη τὴν ὥρα τοῦ μαρτυρίου ἀπέκρουε ἀπὸ τὴν καρδιά του τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ταπείνωση. Ἡ ἀγάπη εἶχε φονευθεῖ ἐντός του. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ τὸν ἐγκατέλειψε. Λίγο πρὶν τὴν ὥρα τοῦ ἀποκεφαλισμοῦ δειλιάζει καὶ προχωρεῖ στὰ ἔσχατα τῆς ἀπώλειας. Ἀρνεῖται τὸν Χριστὸ καὶ ζητᾶ νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα. Ἡ ψυχὴ τοῦ Ἁγίου Νικηφόρου πλημμύρισε ἀπὸ θλίψη καὶ ἀμέσως ἄρχισε νὰ παρακαλεῖ τὸν Σαπρίκιο νὰ ἀναλάβει τὴν γενναιότητά του. Ἡ παράκληση τοῦ Ἁγίου Νικηφόρου χαρακτηρίσθηκε ἀπὸ τὸν εἰδωλολάτρη ἔπαρχο ὡς ὁμολογία Χριστοῦ.
Ἔτσι διέταξε νὰ ἀποκόψουν τὴν τίμια κεφαλὴ τοῦ Ἁγίου Νικηφόρου, ὁ ὁποῖος μετέβη στὰ οὐράνια σκηνώματα, συγκοινωνὸς καὶ κληρονόμος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ἀγάπῃ τοῦ Κτίσαντος, καταυγασθεὶς τὴν ψυχήν, τοῦ νόμου τῆς χάριτος, ἐκπληρωτὴς ἀκριβής, ἐμφρόνως γεγένησαι· ὅθεν καὶ τὸν πλησίον, ὡς σαυτὸν ἀγαπήσας, ἤθλησας Νικηφόρε, καὶ τὸν ὄφιν καθεῖλες· ἐντεῦθεν ἐν ὁμονοίᾳ, ἡμᾶς διατήρησον.

 

Κοντάκιον. Ἦχος α’. Χορὸς Ἀγγελικός.

Ἀγάπης τῷ δεσμῷ, συνδεθεὶς Νικηφόρε, διέλυσας τρανῶς, τὴν κακίαν τοῦ μίσους, καὶ ξίφει τὴν κάραν σου, ἐκτμηθεὶς ἐχρημάτισας, Μάρτυς ἔνθεος, τοῦ σαρκωθέντος Σωτῆρος· ὃν ἱκέτευε, ὑπὲρ ἡμῶν τῶν ὑμνούντων, τὴν ἔνδοξον μνήμην σου.

 

Ἕτερον Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ παρθένος σήμερον.
Πτερωθεῖς ἀοίδιμε, τῇ τοῦ Κυρίου ἀγάπῃ, καὶ τὸν τούτου ἔνδοξε, Σταυρὸν ἐπ’ ὤμων βαστάσας, ἤσχυνας τοῦ διαβόλου τὰς μεθοδείας, ἤθλησας μέχρι θανάτου καὶ ἀληθείας· διὰ τοῦτο ἀνεδείχθης, ὁπλίτης μύστης, Θεοῦ τῆς Χάριτος.

 

Μεγαλυνάριον.
Πλήρης ὢν ἀγάπης τῆς πρὸς Θεόν, ἠγάπησας μάκαρ, τὸν πλησίον ὡς σεαυτόν· ὅθεν καὶ ἀθλήσας, τοῦ μίσους τὸν ἐργάτην, καθεῖλες Νικηφόρε, Χριστῷ πειθόμενος.

Οἱ Ἅγιοι Μάρκελλος καὶ Παγκράτιος ὁ Ἱερομάρτυρας 

Οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες Μάρκελλος καὶ Παγκράτιος ἔζησαν κατὰ τὸν 1ο αἰῶνα μ.Χ., κατάγονταν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια καὶ ὑπῆρξαν μαθητὲς τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου.

Ὁ Ἅγιος Μάρκελλος ἦταν προηγουμένως ὀπαδὸς τοῦ Σίμωνος τοῦ Μάγου, ᾖλθε ὅμως στὴν ἀληθινὴ πίστη διὰ τῆς διδασκαλίας καὶ τῶν θαυμάτων τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, τὸν ὁποῖο ἀπὸ τότε ἀκολούθησε στὶς ἱεραποστολικές του περιοδεῖες. Ὁ Ἅγιος Μάρκελλος χειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος τῆς πόλεως τῶν Συρακουσῶν Σικελίας καί, ἀφοῦ ὁδήγησε στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ πολλοὺς εἰδωλολάτρες, κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.
Ὁ Ἅγιος Παγκράτιος ἐπισκέφθηκε μὲ τὸν πατέρα του, Ἅγιο Μάρκελλο, τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ βαπτίσθηκε ἐκεῖ σὲ νεαρὴ ἡλικία. Ἀκολούθησε καὶ αὐτὸς τὸν Ἀπόστολο Πέτρο στὴν Ἀντιόχεια καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὴν Κιλικία, ὅπου συνάντησε τὸν Ἀπόστολο Παῦλο καὶ χειροτονήθηκε ἀπὸ αὐτὸν Ἐπίσκοπος Ταυρομενίου τῆς Σικελίας. Ἐκεῖ ὁ Ἅγιος κήρυττε μὲ ἐνθουσιασμὸ στὰ πλήθη τῶν εἰδωλολατρῶν τὸ Εὐαγγέλιο τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὁδήγησε στὸν Χριστὸ τὸν ἡγεμόνα τοῦ τόπου Βονιφάτιο. Ὅμως οἱ Ἰουδαῖοι καὶ οἱ ἐθνικοὶ τῆς Σικελίας τὸν συνέλαβαν, τὸν κρέμασαν καὶ τὸν ἔκαψαν ζωντανό. Ἔτσι, ὁ Ἅγιος Παγκράτιος ἔλαβε τὸ στέφανο τοῦ μαρτυρίου καὶ τῆς δόξας. Ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τὴν μνήμη του καὶ στὶς 9 Ἰουλίου.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr

Ὁ Ἅγιος Φιλάγριος Ἐπίσκοπος Κύπρου

Ὁ Ἅγιος Φιλάγριος ἔζησε κατὰ τὸν 1ο αἰῶνα μ.Χ. καὶ ὑπῆρξε μαθητὴς τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου. Χειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος καὶ ἀρχιεράτευσε στὴν Κύπρο. Ἐκεῖ, ἀφοῦ δίδαξε στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ὁδήγησε πολλοὺς ἐθνικοὺς στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ καὶ ὑπέμεινε πολλὲς διώξεις ὑπὲρ τῆς ἀληθοῦς πίστεως. Στὸν κώδικα τῆς Πετρουπόλεως ἀναγράφεται: «Φιλαγρίου ἐπισκόπου Κύπρου τοῦ εἰς Κούριν». Ἴσως νὰ ἦταν Ἐπίσκοπος Κουρέων τῆς Κύπρου. Ὡς Ἐπίσκοπο Κύπρου τιμᾶ τὸν Ἅγιο καὶ ἡ Μητρόπολη Λεμεσοῦ. Ὅμως κατὰ τὸν Ἀρχιμανδρίτη Κυπριανὸ ὁ Ἅγιος Φιλάγριος ὑπῆρξε Ἐπίσκοπος Σόλων. Ὁ Λεόντιος Μαχαιρᾶς στὸ Χρονικόν του (15ος αἰῶνας μ.Χ.) τὸν θεωρεῖ Ἐπίσκοπο Πάφου.
Ὁ Ἅγιος, ἀφοῦ ὑπέμεινε πολλοὺς πειρασμοὺς ἀπὸ τοὺς δαίμονες καὶ ἀπὸ τοὺς πονηροὺς καὶ ἄπιστους ἀνθρώπους ποὺ δὲν σέβονταν τὸν Κύριο, εὐχαριστώντας τὸν Θεὸ μέχρι τὴν τελευταία του ἀναπνοή, κοιμήθηκε ὁσίως μὲ εἰρήνη στὴν Σολέα τῆς Κύπρου

Πηγή: http://www.synaxarion.gr

Οἱ Ἅγιοι Ἄμμων καὶ Ἀλέξανδρος οἱ Μάρτυρες ἐκ Κύπρου

Οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες Ἄμμων καὶ Ἀλέξανδρος κατάγονταν ἀπὸ τὴν Κύπρο καὶ ἦταν μαθητὲς τοῦ Ὠριγένους. Μαρτύρησαν στὸν Σόλεα τῆς Κύπρου γιὰ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ, ἴσως κατὰ τὴν περίοδο τῶν διωγμῶν τοῦ αὐτοκράτορα Δεκίου (248 – 251 μ.Χ.).

Πηγή: http://www.synaxarion.gr

Εὕρεσις Τιμίων Λειψάνων Ἁγίου Ἰννοκεντίου ἐκ Ρωσίας

Δὲν ἔχουμε λεπτομέρειες γιὰ τὸ γεγονός.
Ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τὴν μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἰννοκεντίου Ἐπισκόπου Ἰρκοὺτσκ τῆς Ρωσίας ( 1731), στὶς 26 Νοεμβρίου.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr

Ὁ Ὅσιος Ρωμανὸς τοῦ Κίλικος

Ὁ Ὅσιος Ρωμανὸς καταγόταν ἀπὸ τὴν πόλη Ρωσὸ τῆς Κιλικίας, ἀλλὰ διῆλθε τὸν βίο τῶν εὐσεβῶν ἀγώνων του στὴν Ἀντιόχεια. Ἐκεῖ, στοὺς πρόποδες ἑνὸς βουνοῦ, ἔκτισε μικρὸ κελί, στὸ ὁποῖο ἀσκήτευε. Γιὰ τὴν ὁσιότητα τοῦ βίου του, ὁ Θεὸς τοῦ ἔδωσε πλούσια τὴν Χάρη του καὶ τὸν τίμησε μὲ τὴν δύναμη τῆς θαυματουργίας. Ἡ φήμη τῆς ἁγιότητάς του ἔφερε πρὸς αὐτὸν πλήθη πιστῶν, ποὺ ζητοῦσαν τὴν εὐχὴ καὶ τὴν εὐλογία του. Ἔτσι πολλὲς φορὲς ὁ Ὅσιος θεράπευε πολλοὺς ποὺ ἔπασχαν ἀπὸ βαριὲς ἀσθένειες καὶ μὲ τὴν προσευχή του ἀπέκτησαν παιδιὰ πολλὲς στεῖρες γυναῖκες.

Τὸ χάρισμα τῆς θαυματουργίας, μὲ τὸ ὁποῖο τὸν προίκισε ὁ Θεός, δὲν τὸν ὁδήγησε ποτὲ στὴν ὑπερηφάνεια. Ἀντίθετα μάλιστα. Συχνὰ ὁ Ἅγιος ἐπαναλάμβανε τὸν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου, ποὺ ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνος ποὺ νομίζει ὅτι στέκεται, ὀφείλει νὰ προσέχει νὰ μὴν πέσει. Καὶ ἔλεγε, ἐπίσης, ὅτι τὸ σπουδαῖο δὲν εἶναι νά κάνεις θαύματα, ἀλλὰ νὰ ἐργάζεσαι τὴν δικαιοσύνη καὶ νὰ φυλάττεις τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ.
Ἔτσι, ἀφοῦ ἔζησε ὁ Ὅσιος Ρωμανός, κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr 

Ὁ Ὅσιος Πέτρος ὁ Ἱερομάρτυρας ὁ Δαμασκηνὸς

Ὁ Ὅσιος Πέτρος ἦταν ἱερεὺς καὶ θεωρεῖται ἀπὸ τὸν Ἅγιο Νικόδημο ὡς συγγραφεὺς τῆς Νιπτικῆς Βίβλου, ποὺ περιέχεται στὴ Φιλοκαλία. Τελειώθηκε διὰ ξίφους τὸ ἔτος 775 μ.Χ.

Πηγή: http://www.synaxarion.gr