Τὸ γεγονὸς τῆς Ὑπαπαντῆς, ποὺ ἐξιστορεῖ ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς στὸ β’ κεφάλαιο τὸ Εὐαγγελίου του, συνέβη σαράντα ἡμέρες μετὰ τὴν γέννηση τοῦ Ἰησοῦ. Σύμφωνα μὲ τὸν Μωσαϊκὸ Νόμο, ἂν τὸ πρῶτο παιδὶ τῆς οἰκογένειας ἦταν ἀγόρι, ἀφιερωνόταν στὸν Θεὸ καὶ συγχρόνως προσφερόταν γιὰ θυσία ἕνας ἀμνὸς ἢ ἕνα ζευγάρι τρυγόνια ἢ δυὸ μικρὰ περιστέρια. Τὸ γράμμα τῶν ἐντολῶν αὐτῶν πληροῦντες ὁ Ἰωσὴφ καὶ ἡ Παρθένος Μαρία, ἀνῆλθαν τὴν τεσσαρακοστὴ ἡμέρα ἀπὸ τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ στὸ ναὸ τῶν Ἱεροσολύμων, γιὰ νὰ προσφέρουν τὸν Ἰησοῦ στὸν Θεὸ καὶ νὰ δώσουν τὴν θυσία περὶ καθαρισμοῦ. Τὸ ζευγάρι ὑποδέχθηκε στὸ ναὸ ὁ ὑπερήλικας Προφήτης Συμεών, ὁ ὁποῖος δέχθηκε τὸν Ἰησοῦ στὴν ἀγκαλιά του φωτισμένος ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἔχοντας λάβει ἀποκάλυψη ἀπὸ Αὐτὸ ὅτι δὲν θὰ ἀπέθνησκε πρωτοῦ δεῖ Ἐκεῖνον, τὸν ὁποῖο ὁ Κύριος καὶ Θεὸς ἔχρισε Βασιλέα καὶ Σωτῆρα τοῦ κόσμου.
Ἡ ἑορτὴ εἰσήχθηκε πρῶτα στὴν Δύση πρὸς κατάργηση τῶν τελουμένων εἰδωλολατρικῶν ἑορτῶν, κατὰ τὶς ἀρχὲς τοῦ Φεβρουαρίου, πρὸς τιμὴν τοῦ Πανός, ὡς καθαρῶς θεομητορικὴ ἑορτή. Ἀργότερα καθιερώθηκε καὶ στὴν Ἀνατολή. Κατὰ μὲν τὸν Γεώργιο Κεδρηνὸ ἡ ἑορτὴ εἰσήχθηκε ἐπὶ τοῦ αὐτοκράτορα Ἰουστινιανοῦ τοῦ Α’ (518 – 527 μ.Χ.), κατὰ δὲ τὸ Νικηφόρο Κάλλιστο ὁ μέγας Ἰουστινιανὸς (525 – 565 μ.Χ.) διέταξε, τὸ 542 μ.Χ., νὰ ἑορτάζεται ἡ Ὑπαπαντὴ τοῦ Σωτῆρος σὲ ὅλη τὴ γῆ. Ἐπειδὴ ὅμως διασώζονται σήμερα λόγοι – ὁμιλίες στὴν ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς, ποὺ χρονολογοῦνται πολὺ πρὶν ἀπὸ τὸν 6ο αἰῶνα μ.Χ., εἰκάζεται ὅτι ὁ αὐτοκράτορας Ἰουστίνος εἰσήγαγε τὴν ἑορτὴ στὴν Κωνσταντινούπολη. Ἡ ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς, στὴν Κωνσταντινούπολη, ἐτελεῖτο στὸ ναὸ τῶν Βλαχερνῶν, ὅπου παρευρίσκονταν καὶ οἱ βασιλεῖς.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’.
Χαῖρε Κεχαριτωμένη Θεοτόκε Παρθένε· ἐκ σοῦ γὰρ ἀνέτειλεν ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, φωτίζων τοὺς ἐν σκότει. Εὐφραίνου καὶ σὺ Πρεσβῦτα δίκαιε, δεξάμενος ἐν ἀγκάλαις τὸν ἐλευθερωτὴν τῶν ψυχῶν ἡμῶν, χαριζόμενον ἡμῖν καὶ τὴν Ἀνάστασιν.
Κοντάκιον. Ἦχος α’.
Ὁ μήτραν παρθενικὴν ἁγιάσας τῷ τόκῳ σου, καὶ χεῖρας τοῦ Συμεὼν εὐλογήσας ὡς ἔπρεπε, προφθάσας καὶ νῦν ἔσωσας ἡμᾶς, Χριστὲ ὁ Θεός. Ἀλλ’ εἰρήνευσον ἐν πολέμοις τὸ πολίτευμα, καὶ κραταίωσον βασιλεῖς οὓς ἠγάπησας, ὁ μόνος φιλάνθρωπος.
Μεγαλυνάριον.
Σήμερον ἡ Πάναγνος Μαριάμ, τῷ Ναῷ προσάγει, ὥσπερ βρέφος τὸν Ποιητήν, ὃν ἐν ταῖς ἀγκάλαις, ὁ Πρέσβυς δεδεγμένος, Θεὸν αὐτὸν κηρύττει, κἂν σάρκα εἴληφε.
Ὁ Ἅγιος Ἀγαθόδωρος ὁ Μάρτυρας
Ὁ Ἅγιος Ἀγαθόδωρος συνελήφθη σὲ νεαρὴ ἡλικία καὶ ὁδηγήθηκε στὸν ἄρχοντα τῆς πόλης τῶν Τυάνων τῆς Καππαδοκίας, ἐπειδὴ ἦταν Χριστιανός. Ἐνώπιον τοῦ ἡγεμόνος ὁμολόγησε τὴν ἀγάπη του στὸν Ἅγιο Θεό. Ὁ ἡγεμόνας τότε ἔδωσε ἐντολὴ νὰ τὸν βασανίσουν. Πρῶτα τοῦ καταξέσκισαν τὸ σῶμα μὲ σιδερένια νύχια, ἔπειτα τὸν ἔβαλαν πάνω σὲ πυρακτωμένη σχάρα καὶ τοῦ κατέκαψαν τὸ καταπληγωμένο σῶμα, στὴν συνέχεια τοῦ ἔκοψαν μὲ μαχαῖρι τὴν γλῶσσα, κατόπιν τοῦ ἔσπασαν τὰ δόντια, ἔπειτα τοῦ συνέτριψαν μὲ ρόπαλα τὶς κνῆμες καὶ τὰ σκέλη καὶ τελικὰ τοῦ τρύπησαν τὰ μηνίγγια μὲ πυρακτωμένα σουβλιά.
Ἔτσι, ὁ Ἅγιος Μάρτυς Ἀγαθόδωρος μαρτύρησε καὶ ἔλαβε τὸ ἁμαράντινο στεφάνι τῆς δόξας.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Ἰορδάνης ὁ Νεομάρτυρας
Ὁ Ἅγιος Ἰορδάνης, καταγόταν ἀπὸ τὴν Καππαδοκία καὶ μετὰ τὸν γάμο του ἐγκαταστάθηκε στὸ Γαλατᾶ τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Σὲ κάποια διασκέδασή του μὲ Ὀθωμανοὺς συμπατριῶτες του καὶ κατὰ τὴν διάρκεια ἑνὸς παιχνιδιοῦ, κάποιος συμπαίκτης βλασφήμησε τὸν Ἅγιο Νικόλαο. Ἀμέσως ὁ Ἰορδάνης ἀπάντησε τὸ ἴδιο κοροϊδευτικὰ εἰς βάρος τοῦ Μωάμεθ. Τὴν ἑπόμενη ἡμέρα, καταγγέλθηκε ὡς ὑβριστὴς τῆς μουσουλμανικῆς θρησκείας καὶ ὁδηγήθηκε στὸν βεζίρη, ὁ ὁποῖος τὸν πίεσε νὰ ἀλλαξοπιστήσει γιὰ νὰ ἀποφύγει τὴν τιμωρία. Παρὰ τὶς ἀπειλὲς καὶ τὶς δελεαστικὲς προτάσεις, ἀκόμη καὶ νὰ ὁμολογήσει μὲν φανερὰ ὅτι ἀσπάζεται τὸν Μουσουλμανισμὸ καὶ στὴ συνέχεια νὰ ζήσει χριστιανικὰ ὅπου ἐκεῖνος ἤθελε, ὁ Ἅγιος ἀρνήθηκε θαρραλέα. Ἔτσι ὁ δήμιος ἀπέκοψε τὴν τίμια κεφαλὴ τοῦ Νεομάρτυρα τὸ ἔτος 1650 μ.Χ.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Γαβριὴλ ὁ Ὁσιομάρτυρας
Ὁ Ἅγιος Ὁσιομάρτυρας Γαβριὴλ καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀλλώνη τῆς Προικονήσου. Σὲ νεαρὴ ἡλικία ἔγινε μοναχὸς καὶ διακονοῦσε ὡς «κράκτης» τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Μετὰ ἀπὸ λογομαχία ποὺ εἶχε μὲ κάποιον Τοῦρκο, κατηγορήθηκε ὡς ὑβριστὴς τῆς Μουσουλμανικῆς θρησκείας, φυλακίσθηκε καὶ βασανίσθηκε. Παραμένοντας σταθερὸς καὶ ἀκλόνητος στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ, ἀποκεφαλίσθηκε τὸ ἔτος 1676 μ.Χ. Τὸ τίμιο λείψανό του οἱ Τοῦρκοι τὸ ἔριξαν στὴ θάλασσα.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ὅσιος Εὐθύμιος ἐκ Γεωργίας
Ὁ Ὅσιος Εὐθύμιος (Κερεσελίντζε) καταγόταν ἀπὸ τὴν Γεωργία καὶ ἔζησε μεταξὺ τοῦ 19ου καὶ τοῦ 20ου αἰῶνα μ.Χ. Ἔγινε μοναχὸς καὶ ἡ ἁγιότητα τοῦ βίου του γρήγορα τὸν ἔκανε ξακουστὸ στὴν περιοχὴ τῆς Γεωργίας. Καθημερινὰ ἐξομολογοῦσε ἑκατοντάδες ἀνθρώπους, ποὺ προσέτρεχαν κοντά του γιὰ νὰ καταθέσουν τὸν πόνο τῆς ψυχῆς τους καὶ τὴν ἀστοχία τῆς ἐλευθερίας τους. Κατὰ τὴν περίοδο τοῦ σοβιετικοῦ καθεστῶτος ὁ Ὅσιος διέσωσε πολλὰ χειρόγραφα τῶν ἀρχαίων Γεωργιανῶν ἐκκλησιαστικῶν ὕμνων. Ἔζησε θεοφιλῶς καὶ κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Ἀπεκοῆς
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Ἀπεκοῆς (Ὑπακοῆς) φυλάσσεται στὸ ναὸ τῆς Ὑπαπαντῆς τῆς νήσου Καλύμνου.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Γουμενίσσης
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Γουμενίσσης φυλάσσεται στὴν ὁμώνυμη μονὴ τῆς πόλεως τῆς Γουμένισσας.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Κακιᾶς Μέλισσας
Ἡ εἰκόνα τῆς Θεοτόκου Κακιᾶς Μέλισσας φυλάσσεται στὸ χωριὸ Λειβάδι Κυθήρων. Ἔχει τὴν προσωνυμία αὐτή, γιατί σὲ μία ἐπιδρομὴ πειρατῶν στὸ νησί, μὲ σκοπὸ νὰ λεηλατήσουν τὴ μονή, παρουσιάσθηκε ξαφνικὰ ἕνα σμῆνος μελισσῶν ποὺ ἐπιτέθηκε στοὺς πειρατὲς καὶ τοὺς ἀνάγκασε νὰ ὑποχωρήσουν.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Ὑπαπαντῆς
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Ὑπαπαντῆς φυλάσσεται στὸν ὁμόνυμο ναὸ τῆς Καλαμάτας.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Φλεβαριωτίσσης ἢ Λιβύης
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Φλεβαριωτίσσης ἢ Λιβύης (καλεῖται ἔτσι ἐπειδὴ ἔχει χρῶμα σκοῦρο) φυλάσσεται στὴν Μεσαριὰ τῆς νήσου τῆς Ἀστυπάλαιας.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Φλεβαριωτίσσης
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Φλεβαριώτισσας φυλάσσεται στὸ ναὸ Ἀμπελακίων Σαλαμῖνος καὶ ὀνομάζεται ἔτσι, ἐπειδὴ ἑορτάζει τὸν μῆνα Φεβρουάριο ἤ, κατὰ μία ἄλλη ἐκδοχή, ἐπειδὴ στὸ σημεῖο ἐκεῖνο εἶχε βρεθεῖ φλέβα νεροῦ.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Σύναξις Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Χρυσαλινιωτίσσης
Ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Χρυσαλινιώτισσας ἢ Ἀλινιώτισσας φυλάσσεται στὸν ὁμόνυμο ἐνοριακὸ ναὸ τῆς Λευκωσίας Κύπρου.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr