Καταγόταν ἀπὸ τὴν πόλη τῶν Ἀθηνῶν.
Ἔζησε καὶ μαρτύρησε τὰ χρόνια ποὺ αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Δομετιανός. Διακρίθηκε γιὰ τὴ φιλοσοφική του κατάρτιση καὶ τὴν βαθιά του καλλιέργεια.
Ἀρχικὰ ἦταν εἰδωλολάτρης καὶ μέλος τῆς Βουλῆς τοῦ Ἀρείου Πάγου. Τὸ κήρυγμα ὅμως τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ἄγγιξε τὴν παιδευμένη καὶ εὐαίσθητη ψυχή του καὶ βαπτίσθηκε.
Ἀργότερα διαδέχθηκε στὸν ἐπισκοπικὸ θρόνο τῶν Ἀθηνῶν τὸν εὐσεβῆ Ἰερόθεο. Ὑπῆρξε συγγραφέας πλήθους θεολογικῶν συγγραμμάτων. Ἐπιβραβεύθηκε ἀπὸ τὸ θεὸ γιὰ τὴ χριστιανική του δράση μὲ τὸ χάρισμα νὰ ἐπιτελεῖ θαύματα.
Περιόδευσε σὲ πολλὰ μέρη τῆς Δύσης, ὅπου κήρυξε τὸν εὐαγγελικὸ λόγο καὶ ἑρμήνευσε τὶς ἱερὲς γραφές. Ὅταν ἔφθασε στὸ Παρίσι συνελήφθη καὶ ἀργότερα ἀποκεφαλίσθηκε.
Μαζί του μαρτύρησαν καὶ δυὸ μαθητές του, ὁ Ρουστικὸς καὶ ὁ Ἐλευθέριος. Ὁ ἡγεμόνας τῆς περιοχῆς ἔδωσε ἐντολὴ νὰ μὴ θάψει κανεὶς τὰ ἅγια λείψανα τῶν μαρτύρων, ὅμως κάποιοι χριστιανοὶ τὰ φύλαξαν καὶ ὅταν δὲν ὑπῆρχε πλέον φόβος τὰ ἐνταφίασαν μὲ τιμές.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸ συνάναρχον Λόγον.
Ἀγρευθεὶς τῷ τοῦ Παύλου Πάτερ κηρύγματι, ὑφηγητὴς ἀνεδείχθης τῶν ὑπὲρ νοῦν δωρεῶν, διαvoίᾳ ὑψηλῇ καλλωπιζόμενος· τῶν γὰρ ἀΰλων οὐσιῶν, τὰς ἀρχὰς μυσταγωγεῖς, ὡς μύστης τῶν ἀπορρήτων, καὶ τῆς σοφίας ἐκφάντωρ, Ἱερομάρτυς Διονύσιε.
Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Τὰς οὐρανίους διαβὰς πύλας ἐv πνεύματι
Ὡς μαθητὴς τοῦ ὑπὲρ τρεῖς οὐρανοὺς φθάσαντος
Ἀποστόλου Διονύσιε, τῶν ἀρρήτωv
Ἐπλουτίσθης πᾶσαν γνῶσιν καὶ κατηύγασας
Τοὺς ἐν σκότει τῆς ἀγνοίας πρὶν καθεύδοντας·
Διὸ κράζομεν, χαίροις Πάτερ παγκόσμιε.
Ἕτερον Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ὡς τῶν ἀρρήτων μυητὴν καὶ ὑφηγήτορα
Καὶ τῶν ἀΰλων οὐσιῶν ἱεροφάντορα
Ἀνυμνοῦμέν σε ἀξίως Ἱερομάρτυς.
Ἀλλ’ ὡς πλήρης τῆς τοῦ Πνεύματος ἐλλάμψεως
Τῆς σῆς χάριτος μετάδος ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν
Τῶν βοώντων σοι, χαίροις Πάτερ Διονύσιε.
Μεγαλυνάριον.
Τῶν ὑπερκοσμίων θεωριῶν, γεγονὼς ἐπόπτης, καὶ ἐκφάντωρ θεοειδής, θεαρχικωτάτων, ἐλλάμψεων τὸ κάλλος, πανσόφως διαγραφείς, ὦ Διονύσιε.
Οἱ Ἅγιοι Ρουστίκος καὶ Ἐλευθέριος οἱ Μάρτυρες
Οἱ Ἅγιοι αὐτοὶ ὑπῆρξαν μαθητὲς τοῦ Ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου.
Ὁ μὲν πρῶτος ἦταν ἱερέας ὁ δὲ δεύτερος διάκονος. Ἴσως μάλιστα νὰ ἦταν καὶ Ἀθηναῖοι.
Μαρτύρησαν διὰ ξίφους μαζὶ μὲ τὸν Ἅγιο Διονύσιο, κατὰ τὸν ἐπὶ Δομετιανοῦ διωγμὸ (81 – 96).
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Θεόκτιστος ὁ Μάρτυρας
Μαρτύρησε διὰ ξίφους.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἱερομάρτυρας καὶ οἱ σὺν αὐτῶ 8 Μάρτυρες Φαῦστος, Γάϊος, Πέτρος, Παῦλος, Εὐσέβιος, Χαιρήμων καὶ ἄλλοι δυὸ μάρτυρες
Ἐδῶ πρόκειται γιὰ τὸν Διονύσιο ἐπίσκοπο Ἀλεξανδρείας, ποὺ μαρτύρησε ὅταν αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Οὐαλεριανὸς (254).
Ὁ ἔπαρχος Αἰμιλιανὸς μάταια προσπάθησε νὰ τὸν ἀποσπάσει ἀπὸ τὴν χριστιανικὴ πίστη μὲ ὑποσχέσεις, ἀπειλὲς καὶ τιμωρίες. Ὁ Διονύσιος ἦταν δοκιμασμένος ἀθλητὴς τοῦ Χριστοῦ, ἀκόμα ἀπὸ τὸν διωγμὸ ἐπὶ Δεκίου.
Μαζί του μάζεψε καὶ ὀκτὼ μαθητές του, κατὰ πάντα ἄξιους τοῦ διδασκάλου, στὴν ζέση τῆς εὐσέβειας καὶ στὴ στερεότητα τῆς πίστης.
Ὅλους, δέσμιους τοὺς ἔκλεισαν σ’ ἕνα στενὸ χῶρο, ὅπου τοὺς βασάνισαν σκληρὰ καὶ ἔτσι παρέδωσαν τὶς ἁγίες τους ψυχὲς στὸν Θεό.
Τὰ ὀνόματα τῶν ἕξι ἀπὸ τοὺς ὀκτὼ μαθητὲς τοῦ Διονυσίου ἦταν, Φαῦστος, Γάϊος, Πέτρος, Παῦλος, Εὐσέβιος καὶ Χαιρήμων.
(Ἡ μνήμη τῶν δυὸ τελευταίων μαζὶ μὲ αὐτὴ τοῦ Φαύστου καὶ Γαΐου, ἐπαναλαμβάνεται καὶ τὴν 4η Ὀκτωβρίου).
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Ἀδαῦκτος
Ἡ μνήμη του συναντᾶται στὸ «Μικρὸν Εὐχολόγιον ἢ Ἁγιασματάριον» ἔκδοση Ἀποστολικῆς Διακονίας 1959, χωρὶς ἄλλες πληροφορίες.
Πουθενὰ ἀλλοῦ δὲν ἀναφέρεται ἡ μνήμη του. Ἴσως νὰ εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ πάνω ὀκτὼ μαθητὲς τοῦ Ἁγίου Διονυσίου, ποὺ μαρτύρησαν μαζί του.
Ἴσως ὅμως, νὰ εἶναι περιττὴ ἐπανάληψη τῆς μνήμης τοῦ Ἁγίου Αὐδάκτου ποὺ ἡ μνήμη του ἀναφέρεται στὶς 4 Ὀκτωβρίου, μαζὶ μὲ αὐτὴν τῆς κόρης του Καλλισθένης.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Θεαγένης ἢ Θεογένης ὁ Μάρτυρας
Μαρτύρησε διὰ πυρός.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Θεότεκνος ὁ Μάρτυρας
Μαρτύρησε διὰ λιθοβολισμοῦ.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Χοζεβίτης ἐπίσκοπος Καισαρείας
Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης στὴν ἀρχὴ εἶχε πέσει στὴν πλάνη τῶν μονοφυσιτῶν. Ὅταν δηλαδὴ ἐπὶ βασιλίσσης Πουλχερίας, ἡ Δ’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος στὴν Χαλκηδόνα καταδίκασε τὶς αἱρετικὲς δοξασίες τοῦ Εὐτυχοῦς, ὁ Ἰωάννης δὲν θέλησε νὰ δεχτεῖ τὴ δογματικὴ ἑρμηνεία καὶ ἀπόφαση τῆς Συνόδου αὐτῆς. Ἀλλὰ τὸ ἐσωτερικό τῆς ψυχῆς τοῦ Ἰωάννη δὲν εἶχε ἐγωϊστικὰ ἐλατήρια, ἦταν δεκτικό, διότι οἱ πλούσιοι καὶ εὐσεβεῖς γονεῖς του, στὴ Θήβα τῆς Αἰγύπτου, τὸν ἀνέθρεψαν μὲ τὴν ἀνάλογη χριστιανικὴ παιδεία.
Ἔτσι ὁ Θεὸς εὐλόγησε νὰ ἀπαλλαχτεῖ ἀπὸ τὴν πλάνη του ὡς ἑξῆς:
Κάποτε πῆγε στὴν Ἱερουσαλήμ, γιὰ νὰ προσκυνήσει τὸν τάφο τοῦ Κυρίου καὶ νὰ δεχτεῖ ἐκεῖ τὴν θεία κοινωνία. Πρὶν φτάσει ἡ ἡμέρα ἐκείνη, ὀρθόδοξοι κληρικοί, φρόντισαν νὰ τὸν διαφωτίσουν καὶ νὰ τὸν ἀπαλλάξουν ἀπὸ τὴν πλάνη του. Ἀλλὰ καὶ πάλι ὁ Ἰωάννης βρισκόταν σὲ ἀμφιταλάντευση. Τὴν παραμονὴ λοιπὸν τῆς ἡμέρας ποὺ θὰ κοινωνοῦσε, ἄκουσε στὸ ὄνειρό του φωνή, ποὺ τοῦ ἔλεγε ὅτι εἶναι ἀνάξιοι νὰ κοινωνοῦν ὅσοι χωρίζονται ἀπὸ τὴν ἀλήθεια τῆς ὀρθόδοξης ἐκκλησίας. Τότε ὁ Ἰωάννης πείστηκε ὁριστικά.
Ὅταν ἐπέστρεψε στὴν Αἴγυπτο, μόνασε στὸν τόπο Χοζεβά. Μάλιστα, τόσο πολὺ ἀνέπτυξε τὶς ἀρετὲς τῆς Ὀρθοδοξίας, ποὺ ὁ Θεὸς τὸν ἀξίωσε νὰ θεραπεύει δαιμονισμένους μὲ τὴν προσευχή του. Κατόπιν τὸν ἔκαναν ἐπίσκοπο Καισαρείας, ἀλλὰ αὐτὸς ἐπέστρεψε στὸ ἀσκητήριό του, ὅπου καὶ πέθανε εὐεργετώντας ἀναρίθμητες ψυχὲς μὲ τὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία του.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr