Καὶ γιὰ τοὺς τέσσερις Ἁγίους ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Φιλήμονα ἐπιστολή του.
Ὁ Φιλήμων καὶ ἡ σύζυγός του Ἀπφία ἦταν χριστιανοὶ στὴν πόλη τῶν Κολοσσῶν, μὲ ἀνεπτυγμένο αἴσθημα φιλανθρωπίας. Χρησιμοποιοῦσαν δὲ τὰ πλούτη τους μὲ προθυμία γιὰ τὴν ἀνακούφιση φτωχῶν, ἀσθενῶν καὶ γιὰ τὴν ἀνάπτυξη τοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦ. Στὸ χριστιανισμὸ προσῆλθαν διὰ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ὅταν αὐτὸς εἶχε ἔλθει στὴν πόλη τους.
Μάλιστα, γιὰ τὶς ἀγαθοεργίες τοῦ Φιλήμονα γράφει συγκεκριμένα: «Χάριν ἔχομεν πολλὴν καὶ παράκλησιν ἐπὶ τῇ ἀγάπῃ σου ὅτι τὰ σπλάγχνα τῶν ἁγίων ἀναπέπαυται διὰ σοῦ, ἀδελφέ». Δηλαδή, ἔχουμε πολλὴ χαρὰ καὶ παρηγοριὰ γιὰ τὴν ἀγάπη σου, διότι οἱ καρδιὲς τῶν ἀδελφῶν χριστιανῶν ἔχουν βρεῖ ἀνάπαυση μὲ τὶς εὐεργεσίες καὶ ἀγαθοεργίες σου, ἀδελφέ.
Γιὰ τὸν Ἄρχιππο λέγεται ὅτι ἦταν συγγενής, ἴσως καὶ γιὸς τοῦ Φιλήμονα καὶ τῆς Ἀπφίας. Ὁ Παῦλος, ἐπειδὴ ὁ Ἄρχιππος εἶχε μεγάλη ἀφοσίωση στὴν διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου, στὴν πρὸς Φιλήμονα ἐπιστολή του τὸν ὀνομάζει στρατιώτη.
Ὁ Ὀνήσιμος ἦταν ὑπηρέτης τοῦ Φιλήμονα, ἀπὸ τὸν ὁποῖο ἀπέδρασε καὶ πῆγε στὴν Ρώμη. Ἐκεῖ ἔπεσε στὰ δίχτυα τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ποὺ τὸν ἔστειλε πίσω στὸ Φιλήμονα, χριστιανὸ πλέον. Καὶ παρακαλεῖ τὸν Φιλήμονα νὰ δεχθεῖ τὸν Ὀνήσιμο, ὄχι σὰν ὑπηρέτη, ἀλλὰ σὰν ἀδελφό.
Κατὰ τὴν παράδοση, ὅλοι μαρτύρησαν γιὰ τὴν διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάβαλε.
Τετρὰς ἡ θεόλεκτος, τῶν Ἀποστόλων Χριστοῦ, Φιλήμων καὶ Ἄρχιππος, καὶ σὺν Ἀπφίᾳ ὁμοῦ, ὁ θεῖος Ὀνήσιμος, λάμψαντες τοῖς ἐν σκότει, ἀληθείας τὴν γνῶσιν, ἤθλησαν ὁμοφρόνως, καὶ τὴν πλάνην καθεῖλον. Καὶ νῦν ἐξευμενίζονται, πᾶσι τὸν Κύριον.
Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τὴν ἐν πρεσβείαις.
Ὡς Ἐκκλησίας θεμέλιοι καὶ λαμπτῆρες, καὶ τοῦ Σωτῆρος Ἀπόστολοι θεηγόροι, Φιλῆμον Ἀπφία καὶ Ὀνήσιμε, καὶ σὺν Ἀρχίππῳ ἅμα, ὑπὲρ ἡμῶν πρεσβεύσατε, τῷ Λόγῳ σοφοὶ ἱεροκήρυκες.
Μεγαλυνάριον.
Χαίρετε τοῦ Λόγου μυσταγωγοί, καὶ τῶν ἐν τῷ σκότει, πλανωμένων φωταγωγοί, Ἄρχιππε Φιλῆμον, Ὀνήσιμε Ἀπφία, Ἀπόστολοι θεόπται, Ἀγγέλων σύσκηνοι.
Οἱ Ἅγιοι Κικιλία, Βαλεριανὸς καὶ Τιβούρτιος οἱ Μάρτυρες
Ἡ Ἁγία Κικιλία ἔζησε τὸν 3ο μ.Χ. αἰ. Οἱ γονεῖς της ἦταν εἰδωλολάτρες καὶ μάλιστα εὐγενεῖς. Ἡ Κικιλία ἄκουσε τὴν διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ καὶ ζήτησε νὰ βαπτιστεῖ. Μετὰ ἀπὸ λίγο καιρό, οἱ γονεῖς της τὴν πάντρεψαν μὲ ἕναν εὐγενὴ νέο τὸν Βαλεριανό, ὁ ὁποῖος ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῆς Κικιλίας ἀσπάστηκε καὶ αὐτὸς τὴν Χριστιανικὴ Πίστη.
Μαζὶ μὲ τὸν Βαλεριανὸ προσῆλθε στοὺς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὁ ἀδελφός του, ὁ Τιβούρτιος. Κατὰ τὸν ἐπὶ Διοκλητιανοὺ διωγμοῦ ἡ Κικιλία, ὁ Βαλέριος καὶ ὁ Τιβούρτιος συνέχιζαν νὰ δηλώνουν τὴν πίστη τους στὸν Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ τὸ φιλανθρωπικό τους ἔργο.
Γι’ αὐτὸ τοὺς συνέλαβαν καὶ ὑπέστησαν τὴν ὕστατη τιμωρία, τὸν θάνατο μὲ ἀποκεφαλισμό.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείων τρόπων σου, τῇ ἐπιλάμψει, πρὸς ἀείζωον, εἴλκυσας φέγγος, τὴν αὐτάδελφον δυάδα καὶ σύναυλον· καὶ σὺν αὐτοῖς Κικιλία ἀθλήσασα, τῆς θείας δόξης ὁμοῦ ἠξιώθητε. Μεθ’ ὧν πρέσβευε, δοθῆναι τοῖς εὐφημοῦσί σε, πταισμάτων ἱλασμὸν καὶ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου.
Τῆς εὐσεβείας τῇ θείᾳ μεθόδῳ σου, ἀθλητικῶς τῷ Χριστῷ προσηνέχθησαν, Βαλλεριανὸς καὶ Τιβούρτιος, ὦ Κικιλία μεθ’ ὧν ἀνεκραύγαζες· Σὺ Σῶτερ Μαρτύρων τὸ στήριγμα.
Μεγαλυνάριον.
Ρόδον ὡς ἀμάραντον καὶ τερπνόν, ὀσμὴν ζωηφόρον, ἐπαφῆκας παρθενικῶς, ἣν εἰσδεξαμένη, ἡ ξυνωρὶς ἡ σύμφρων, σὺν σοὶ ὦ Κικιλία, λαμπρῶς ἠγώνισται.
Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Μάρτυρας ὁ Καπιτουλάριος
Ἦταν δεσμοφύλακας κάποιας φυλακῆς τῆς Ρώμης, πίστεψε στὸν Χριστὸ διὰ τῶν Ἅγιων Βαλεριανοῦ καὶ Κικιλίας, ὁμολόγησε τὴν πίστη του καὶ ὑπέστη μαρτυρικὸ θάνατο (αἰκισθεῖς τελειοῦται).
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Οἱ Ἅγιοι Μᾶρκος, Στέφανος καὶ Μᾶρκος οἱ Μάρτυρες
Μαρτύρησαν στὰ χρόνια τοῦ βασιλιὰ Διοκλητιανοῦ καὶ ἡγεμόνα Μάγου τὸ ἔτος 290 μ.Χ. Κατάγονταν ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια τῆς Πισιδίας καὶ ἐπειδὴ ὁμολόγησαν τὸν Χριστὸ σὰν ἀληθινὸ Θεό, ἀποκεφαλίστηκαν.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Προκόπιος ὁ Παλαιστίνιος
Ὑπῆρξε ἀσκητὴς διάσημος, ἀλλὰ καὶ πολυμαθὴς θεολόγος καὶ φιλόσοφος. Ἐγκαταστάθηκε στὴν Σκυθόπολη τῆς Παλαιστίνης καὶ ἐπιτελοῦσε τὰ καθήκοντα τοῦ ἀναγνώστη καὶ κήρυκα.
Καταγγέλθηκε ὅμως ὅτι εἵλκυε πλήθη εἰδωλολατρῶν στὴν Χριστιανικὴ θρησκεία, συνελήφθη καὶ ὁδηγήθηκε δέσμιος στὴν Καισαρεία τῆς Παλαιστίνης. Ἐκεῖ προσπάθησαν νὰ τὸν πείσουν ὅτι ἡ ἀλήθεια βρίσκεται στὸ Πολυθεϊκὸ θρήσκευμα. Ἐκεῖνος, ἀνατρέποντας τὰ ἐπιχειρήματα τῶν ἀντιπάλων του, παρέθεσε μεταξὺ ἄλλων καὶ τὴν Ὁμηρικὴ φράση: «Οὐκ ἀγαθὸν πολυκοιρανίῃ, εἰς κοίρανος ἔστω».
Ἐπιμένοντας ἔτσι στὴν ἀληθινὴ πίστη του, καταδικάστηκε σὲ θάνατο διὰ ξίφους.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Μένιγνος ὁ κναφέας
Μαρτύρησε στὰ χρόνια του βασιλιὰ Δεκίου (251) καὶ γεννήθηκε στὴν πόλη Πάριο τῆς Κολωνίας στὸν Ἑλλήσποντο, μεταξὺ Κυζίκου καὶ Λαμψάκου.
Ὅταν σηκώθηκε ὁ διωγμός, ὁ Μένιγνος, ἀψηφώντας τὶς σκληρὲς τιμωρίες, ὁμολόγησε στὴν μέση της ἀγορᾶς τὸν Ἰησοῦ καὶ προέτρεψε τοὺς χριστιανοὺς νὰ σταθοῦν ἰσχυροὶ ἀπέναντι τῶν ἀσεβῶν αὐτοκρατορικῶν διαταγμάτων καὶ νὰ μείνουν ἀσάλευτοι στὴν χριστιανικὴ πίστη.
Συνελήφθη καὶ ἐπειδὴ δὲν θέλησε νὰ προσκυνήσει τὰ εἴδωλα, ὁδηγήθηκε στὸν τόπο τοῦ ἀποκεφαλισμοῦ. Ὅταν τὸ πληροφορήθηκε ἡ σύζυγός του ἔτρεξε κοντά του καὶ τὸν παρακολουθοῦσε κλαίγοντας. Ἐκεῖνος, παρηγορώντας την, τῆς ἔλεγε ὅτι ὁ θάνατός του θὰ ἐξασφάλιζε τὴν παντοτινή τους ἕνωση. Διότι, μόνο ὅσοι μένουν μὲ τὸν Θεὸ ἑνωμένοι, δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ χωριστοῦν ποτέ.
Μετὰ ἀπὸ λίγο τὸ κεφάλι τοῦ ἔπεφτε καὶ τάφηκε ἐκεῖ στὸν τόπο τοῦ μαρτυρίου του.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ὅσιος Ἀββᾶς
Αὐτὸς προηγουμένως ἦταν Ἀγαρηνὸς καὶ πίστεψε στὸν Χριστὸ μέσω ἑνὸς μονάχου, γιὰ νὰ γίνει στὴ συνέχεια καὶ ὁ ἴδιος μοναχός.
Μὲ τὴ συνοδεία τοῦ μοναχοῦ λοιπόν, ποὺ τὸν ἔκανε χριστιανό, πῆγε στὸν μεγάλο ἀσκητὴ Εὐσέβειο († 15 Φεβρουαρίου), ποὺ ἀσκήτευε πάνω σ’ ἕνα βουνὸ κοντὰ στὸ χωριὸ Ἀσιχὰ καὶ ἔμεινε κοντά του.
Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Εὐσεβείου, ὁ Ἀββᾶς τὸν διαδέχτηκε στὴν ἐπιστασία τῆς δημιουργηθεῖσας Μονῆς καὶ ὑπῆρξε τύπος αὐστηροῦ ἀσκητὴ στοὺς ὑφισταμένους του.
Ἔζησε μὲ μεγάλη σκληραγωγία, πολλὴ ἐγκράτεια καὶ ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ὅσιος Κάλλιστος ὁ Β’ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Ἀνέβηκε στὸν πατριαρχικὸ θρόνο τὸ ἔτος 1397. Διακρίθηκε γιὰ τὴ ζωντανὴ εὐσέβεια καὶ φιλανθρωπία του.
Ἄφησε ὅμως τὴν πατριαρχεία, ἐπειδὴ τὰ χρόνια ἐκεῖνα ἦταν πολὺ ταραγμένα καὶ ἀποσύρθηκε σὲ Μονή, ὅπου καὶ ἀσκητεύοντας ἀπεβίωσε.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Οἱ Ἅγιοι Χριστόφορος καὶ Εὐφημία οἱ Μάρτυρες
Μαρτύρησαν διὰ ξίφους. (Μᾶλλον εἶναι οἱ ἴδιοι μὲ αὐτοὺς τῆς 19ης Νοεμβρίου).
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Οἱ Ἅγιοι Θαλαλαῖος καὶ Ἄνθιμος οἱ Μάρτυρες
Μαρτύρησαν διὰ ξίφους. (Μᾶλλον εἶναι οἱ ἴδιοι μὲ αὐτοὺς τῆς 19ης Νοεμβρίου).
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Θαδδαῖος ὁ Μάρτυρας
«Ἐν τροχῷ δεθεῖς καὶ κατὰ πρανοῦς ἀφεθεῖς τελειοῦται».
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Ἀγαπίων ὁ Ρωμαῖος
Ἐπειδὴ ὁμολόγησε τὸν Χριστό, τὸν ἔριξαν γιὰ τροφὴ στὰ ἄγρια θηρία. Θαυματουργικὰ ὅμως βγῆκε ἀβλαβὴς καὶ ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Ἀγάπιος ὁ Μάρτυρας
Μαρτύρησε διὰ ξίφους. (Στὸν Παρισινὸ Κώδικα 1578 σημειώνεται, ὅτι ἦταν ἀπὸ τὴν Καππαδοκία).
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Σισίνιος ὁ Ἱερομάρτυρας
Μαρτύρησε διὰ ξίφους.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Κλήμης ὁ Θαυματουργός Ἐπίσκοπος Ἀχρίδας τῆς Βουλγαρίας
Καταγόταν ἀπὸ τὴ Βουλγαρία καὶ ἔζησε στὰ χρόνια τοῦ βασιλιὰ Μιχαὴλ (842 – 867), γιοῦ τοῦ βασιλιὰ Θεοφίλου τοῦ εἰκονομάχου.
Ἀπὸ μικρὸς εἶχε τὴν μοναχικὴ κλίση καὶ ἔτσι κατέφυγε σὲ μοναστήρι, ὅπου ἀσκήτευε στὴν πνευματικὴ ζωὴ καὶ μελετοῦσε συστηματικὰ τὴν Ἁγία Γραφή. Γιὰ τὶς εὐαγγελικές του ἀρετὲς χειροτονήθηκε ἀπὸ τὸν ἱερὸ Μεθόδιο ἐπίσκοπος Βουλγαρίας, ποὺ μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς του ἀποστολικὰ ποίμανε.
Ἀπεβίωσε εἰρηνικά. Τὸ δὲ ἱερὸ λείψανό του, κατατέθηκε στὴ Μονὴ τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονα, ποὺ ὁ ἴδιος ἔκτισε, στὴν Ἀχρίδα τῆς Βουλγαρίας.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ὅσιος Γερμανός
Ἦταν ἱδρυτὴς τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Εἰκοσιφοινίσσης καὶ ἔζησε τὸ 880.
Δὲν ὑπάρχουν περισσότερες λεπτομὲρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ὁσίου.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ἡ εὐσεβὴς Ἄννα σύζυγος τοῦ Ἰωακείμ, πέρασε τὴν ζωή της χωρὶς νὰ μπορέσει νὰ τεκνοποιήσει, καθὼς ἦταν στείρα. Μαζὶ μὲ τὸν Ἰωακεὶμ προσευχόταν θερμὰ στὸν Θεὸ νὰ τὴν ἀξιώσει νὰ φέρει στὸν κόσμο ἕνα παιδί, μὲ τὴν ὑπόσχεση ὅτι θὰ ἀφιέρωνε τὸ τέκνο της σὲ Αὐτόν.
Πράγματι, ὁ Πανάγαθος Θεὸς ὄχι μόνο τῆς χάρισε ἕνα παιδί, ἀλλὰ τὴν ἀξίωσε νὰ φέρει στὸν κόσμο τὴν γυναίκα ποὺ θὰ γεννοῦσε τὸν Μεσσία, τὸν Σωτήρα μας Ἰησοῦ Χριστό.
Ὅταν ἡ Παναγία ἔγινε τριῶν χρόνων, σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, ἡ Ἄννα καὶ ὁ Ἰωακείμ, κρατώντας τὴν ὑπόσχεσή τους, τὴν ὁδήγησαν στὸ Ναὸ καὶ τὴν παρέδωσαν στὸν ἀρχιερέα Ζαχαρία. Ὁ ἀρχιερέας παρέλαβε τὴν Παρθένο Μαρία καὶ τὴν ὁδήγησε στὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων, ὅπου δὲν ἔμπαινε κανεὶς ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἴδιο, ἐπειδὴ γνώριζε ἔπειτα ἀπὸ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ τὸ μελλοντικὸ ρόλο τῆς Ἁγίας κόρης στὴν ἐνανθρώπιση τοῦ Κυρίου.
Στὰ ἐνδότερά του Ναοῦ ἡ Παρθένος Μαρία ἔμεινε δώδεκα χρόνια. Ὅλο αὐτὸ τὸ διάστημα ὁ ἀρχάγγελος Γαβριὴλ προμήθευε τὴν Παναγία μὲ τροφὴ οὐράνια. Ἐξῆλθε ἀπὸ τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων, ὅταν ἔφθασε ἡ ὥρα τοῦ Θείου Εὐαγγελισμοῦ.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’.
Σήμερον τῆς εὐδοκίας Θεοῦ τὸ προοίμιον, καὶ τῆς τῶν ἀνθρώπων σωτηρίας ἡ προκήρυξις· ἐν Ναῷ τοῦ Θεοῦ, τρανῶς ἡ Παρθένος δείκνυται, καὶ τὸν Χριστὸν τοῖς πᾶσι προκαταγγέλεται. Αὐτῇ καὶ ἡμεῖς, μεγαλοφώνως βοήσωμεν· χαῖρε τῆς οἰκονομίας, τοῦ Κτίστου ἡ ἐκπλήρωσης.
Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Ὁ καθαρώτατος ναὸς τοῦ Σωτῆρος, ἡ πολυτίμητος παστὰς καὶ Παρθένος, τὸ ἱερὸν θησαύρισμα τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, σήμερον εἰσάγεται, ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου, τὴν χάριν συνεισάγουσα, τὴν ἐν Πνευματι θείῳ· ἣν ἀνυμνοῦσιν Ἄγγελοι Θεοῦ. Αὕτη ὑπάρχει σκηνὴ ἐπουράνιος.
Μεγαλυνάριον.
Ἔνδον τῶν ἀδύτων, ἐν τῷ Ναῷ, ἡ τῷ Θεῷ Λόγῳ, ἐκλεχθεῖσα πρὸ γενεῶν, ἀφιερωθεῖσα, τὴν οἴκησιν ποιεῖται, ἡ Πάναγνος Παρθένος, ἣν μεγαλύνομεν.
Ὁ Ὅσιος Σωζόμενος
Ἡ μνήμη αὐτοῦ τοῦ Ὁσίου Σωζομένου, ἀναφέρεται ἐπιγραμματικὰ στὸ «Μικρὸν Εὐχολόγιον ἢ Ἁγιασματάριον» ἔκδοση Ἀποστολικῆς Διακονίας 1956, χωρὶς ἄλλες πληροφορίες. Πουθενὰ ἀλλοῦ δὲν ἀναφέρεται ἡ μνήμη του αὐτὴ τὴν μέρα. Πιθανὸν νὰ εἶναι ἀπὸ τοὺς 300 Ἁγίους Ἀλαμανοὺς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου.
Ἀναφέρεται καὶ σὰν ἐπίσκοπος Καρπασίας ὁ θαυματουργὸς καὶ τοποθετεῖται ἀπὸ ὁρισμένους Συναξαριστὲς τὴν 20η Νοεμβρίου.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Παραμονὴ τῆς μεγάλης Ἑορτῆς.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Χαρὰν προμνηστεύεται, πᾶσιν ἡ Ἄννα νυνί, τῆς λύπης ἀντίθετον, καρπὸν βλαστήσασα, τὴν μόνην Ἀειπάρθενον· ἥνπερ δὴ καὶ προσάγει, τὰς εὐχὰς ἐκπληροῦσα, σήμερον γηθομένη, ἐν Ναῷ τοῦ Κυρίου, ὡς ὄντως ναὸν τοῦ Θεοῦ Λόγον, καὶ Μητέρα Ἁγνήν.
Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Εὐφροσύνης σήμερον ἡ οἰκουμένη, ἐπληρώθη ἅπασα, ἐν τῇ εὐσήμῳ ἑορτῇ, τῆς Θεοτόκου κραυγάζουσα· Αὕτη ὑπάρχει σκηνὴ ἐπουράνιος.
Μεγαλυνάριον.
Ἔργων ἐναρέτων τὰς ἀστραπάς, ἀνάψωμεν πάντες, ὡς λαμπάδας παρθενικάς, καὶ τῇ Θεοτόκῳ, ἐν τῷ ναῷ Κυρίου, λαμπρῶς προσερχομένῃ, προϋπαντήσωμεν.
Ὁ Ὅσιος Γρηγόριος ὁ Δεκαπολίτης
Ἔζησε τὸν 9ο αἰώνα μ.Χ. καὶ καταγόταν ἀπὸ τὴν Εἰρηνόπολη τῆς Δεκαπόλεως. Τὴν χριστιανικὴ ἀνατροφή του ὄφειλε πρῶτα στὴν μητέρα του Μαρία, ἡ ὁποία μὲ τὴ ζωντανή της πίστη στὸ Χριστό, ἀνέθρεψε τὸ γιό της σύμφωνα μὲ τὶς ἐπιταγὲς τοῦ Εὐαγγελίου.
Ὁ Γρηγόριος ἔγινε μοναχὸς καὶ ἀγωνιζόταν ἔντονα γιὰ ἠθικὴ τελειοποίηση. Ἐκεῖνο ποὺ ἰδιαίτερα τὸν διέκρινε, ἦταν ἡ καλλιέργεια τῆς ἐγκράτειας στὸν ἑαυτό του. Τὴν θεωροῦσε ἀπαραίτητη γιὰ τὴν καθαρότητα τοῦ νοῦ καὶ τὴν ἠθικὴ κυριαρχία στὴ σάρκα. Καὶ σὲ ὅσους τὸν ρωτοῦσαν γιατί δίνει ἰδιαίτερη βαρύτητα σ’ αὐτὴν τὴν ἀρετή, ἀπαντοῦσε μὲ τὸν αἰώνιο λόγο τῆς Ἁγίας Γραφῆς: «Πᾶς ὁ ἀγωνιζόμενος πάντα ἐγκρατεύεται, ἐκεῖνοι μὲν οὒν ἴνα φθαρτὸν στέφανον λάβωσιν, ἡμεῖς δὲ ἄφθαρτον». Καθένας, δηλαδή, ποὺ ἀγωνίζεται, ἐγκρατεύεται σὲ ὅλα, ἀκόμα καὶ στὴν τροφὴ καὶ στὸ ποτό. Καὶ ἐκεῖνοι μέν, οἱ ἀθλητὲς τοῦ κόσμου, ἀγωνίζονται καὶ ἐγκρατεύονται γιὰ νὰ πάρουν στεφάνι ποὺ φθείρεται. Ἐμεῖς ὅμως, οἱ ἀθλητὲς τοῦ Χριστοῦ, ἀγωνιζόμαστε γιὰ ἄφθαρτο στεφάνι.
Ὁ Γρηγόριος ὅμως δὲν ἀρκέσθηκε μόνο στὴ μοναχικὴ ζωή. Μετεῖχε ἀπὸ κοντὰ στοὺς σκληροὺς ἀγῶνες κατὰ τῶν εἰκονομάχων βασιλέων. Ἔκανε πολλὰ ταξίδια καὶ τελικὰ ἐγκαταστάθηκε στὴ Θεσσαλονίκη, στὴ Μονὴ τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ.
Ἐπιδόθηκε σὲ συγγραφὲς καὶ πέθανε ἀπὸ βαριὰ ἀρρώστια στὴν Κωνσταντινούπολη τὸ 816 μ.Χ.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Λυχνία ὡς δίπυρσος, τῶν θεϊκῶν δωρεῶν, ἀκτῖσι τῆς χάριτος, φωταγωγοῦσιν ἡμᾶς, Πατέρες οἱ ἔνθεοι, Πρόκλος τοῦ Βυζαντίου, ὁ σοφὸς Ποιμενάρχης, Γρηγόριος ὁ θεόφρων, Δεκαπόλεως γόνος· διὸ μετὰ προθυμίας, τούτοις προσέλθωμεν.
Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἡ δυὰς ἡ ἔνθεος, τῶν θεοφόρων Πατέρων, βιοτῆς ὀρθότητι, καὶ τῶν δογμάτων τῇ αἴγλῃ, φάναντες, δικαιοσύνης ἐν τῷ στεφάνῳ, ὤφθησαν, τῆς Ἐκκλησίας νυμφαγωγία, ὁ Γρηγόριος καὶ Πρόκλος, οὓς εὐφημοῦντες Χριστὸν δοξάσωμεν.
Μεγαλυνάριον.
Ρήτωρ Ἐκκλησίας θεοειδής, Πρόκλε ἀνεδείχθης, Ἱεράρχης ὡς εὐκλεής, σκεῦος ἀρετῶν δέ, Γρηγόριε ὡράθης· διὸ τὴν πολιτείαν ὑμῶν γεραίρομεν.
Ὁ Ἅγιος Πρόκλος Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως
Ὑπῆρξε ἄξιος μαθητὴς τοῦ μεγάλου διδασκάλου τῆς Ἐκκλησίας μας, Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου. Ὁ Πατριάρχης Ἀττικὸς (406 – 425) τὸν ἔκανε διάκονο καὶ κατόπιν πρεσβύτερο. Ἐπειδὴ διακρινόταν γιὰ τὴν παιδεία, τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν διδακτική του ἱκανότητα, ἀγαπήθηκε θερμὰ ἀπ’ ὅλους τοὺς θαυμαστὲς τοῦ ἀξέχαστου διδασκάλου του καὶ ὑποστηριζόταν ἀπ’ αὐτοὺς γιὰ τὸν Πατριαρχικὸ θρόνο τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ἀλλὰ ἡ ἀντίδραση τοῦ διεφθαρμένου κατεστημένου, ναυάγιζε τὴν ὑποψηφιότητά του.
Ἀργότερα ὁ Πατριάρχης Σισίνιος, τὸ ἔτος 425, χειροτόνησε τὸν Πρόκλο ἐπίσκοπο Κυζίκου. Λόγω ὅμως τῶν ἀνωμαλιῶν τῆς ἐπαρχίας, τὴν ἐπισκοπὴ κατέλαβε κάποιος Δαλμάτιος. Ἀλλὰ ὁ Πρόκλος, χωρὶς νὰ στεναχωρηθεῖ, ἐξακολούθησε τὸ κήρυγμα τοῦ θείου λόγου στὴν Κωνσταντινούπολη.
Ὅταν πέθανε ὁ Πατριάρχης Μαξιμιανὸς (434) καὶ αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Θεοδόσιος ὁ Β’, στὸν θρόνο ἀνέβηκε πανηγυρικὰ ὁ Πρόκλος. Καὶ μάλιστα πρὶν ἀκόμα θάψουν τὸν Μαξιμιανό. Ἡ πρώτη φροντίδα τοῦ Πρόκλου ἦταν, ἡ ἀνακομιδὴ τοῦ ἱεροῦ λειψάνου τοῦ Χρυσοστόμου ἀπὸ τὰ Κόμανα στὴν Κωνσταντινούπολη.
Ἐπίσης, ἐπὶ τοῦ Πατριάρχου αὐτοῦ καθιερώθηκε καὶ ὁ τρισάγιος ὕμνος στὶς ἐκκλησίες. Πατριάρχευσε δώδεκα χρόνια καὶ τρεῖς μῆνες.
Πέθανε τὸ 447.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Λυχνία ὡς δίπυρσος, τῶν θεϊκῶν δωρεῶν, ἀκτῖσι τῆς χάριτος, φωταγωγοῦσιν ἡμᾶς, Πατέρες οἱ ἔνθεοι, Πρόκλος τοῦ Βυζαντίου, ὁ σοφὸς Ποιμενάρχης, Γρηγόριος ὁ θεόφρων, Δεκαπόλεως γόνος· διὸ μετὰ προθυμίας, τούτοις προσέλθωμεν.
Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἡ δυὰς ἡ ἔνθεος, τῶν θεοφόρων Πατέρων, βιοτῆς ὀρθότητι, καὶ τῶν δογμάτων τῇ αἴγλῃ, φάναντες, δικαιοσύνης ἐν τῷ στεφάνῳ, ὤφθησαν, τῆς Ἐκκλησίας νυμφαγωγία, ὁ Γρηγόριος καὶ Πρόκλος, οὓς εὐφημοῦντες Χριστὸν δοξάσωμεν.
Μεγαλυνάριον.
Ρήτωρ Ἐκκλησίας θεοειδής, Πρόκλε ἀνεδείχθης, Ἱεράρχης ὡς εὐκλεής, σκεῦος ἀρετῶν δέ, Γρηγόριε ὡράθης· διὸ τὴν πολιτείαν ὑμῶν γεραίρομεν.
Ὁ Ἅγιος Δάσιος ὁ Μάρτυρας
Ὁ Ἅγιος Δάσιος ἔζησε γύρω στὰ τέλη τοῦ 3ου μ.Χ. αἰ. καὶ ἔλαβε τὸ στέφανο τοῦ μαρτυρίου στὴν πόλη Δορύστολος ἡ ὁποία ἦταν χτισμένη κοντὰ στὸν Ἴστρο (Δούναβη) ποταμό.
Ὁ Δάσιος ἄνηκε στὶς στρατιωτικὲς τάξεις, τὸν διακατεῖχε δὲ μεγάλη πίστη πρὸς τὸν Χριστό. Γι’ αὐτὸν τὸν λόγο τὸν κατήγγειλαν στὸν διοικητή του. Αὐτὸς προσπάθησε νὰ τὸν δελεάσει μὲ ὑποσχέσεις καὶ ἀφοῦ εἶδε ὅτι δὲν τὸ κατάφερε τὸν ἀπείλησε μὲ βασανισμούς. Ὁ Ἅγιος ὅμως παρέμεινε πιστὸς στὸν Κύριο.
Ἔτσι ὁ διοικητής του, διέταξε τὸν βασανισμό του καὶ τέλος τὸν ἀποκεφαλισμό του.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Οἱ Ἅγιοι Νιρσᾶς καὶ Ἰωσήφ
Σήμερα ἡ ἐκκλησία μας τιμᾶ καὶ τοὺς Ἁγίους Νιρσᾶ καὶ Ἰωσήφ. Ὁ Ἅγιος Νιρσᾶς ἤτανε ἐπίσκοπος καὶ ἡλικίας 80 ἐτῶν. Ὁ δὲ Ἅγιος Ἰωσὴφ ἦταν μαθητὴς τοῦ Νιρσᾶ καὶ ἐπίσης ἐπίσκοπος. Ἦταν δὲ κι αὐτὸς 89 ἐτῶν.
Ἦταν καὶ οἱ δυὸ ἡγέτες μικρῶν χριστιανικῶν ποιμνίων, καὶ ἄγρυπνοι πνευματικοί τους πατέρες. Δίδασκαν μὲ παραδείγματα, ὄχι μόνο τὴν κατὰ Χριστὸν ζωή, ἀλλὰ καὶ τὸ ὑπὲρ Χριστοῦ μαρτύριο.
Κατὰ τοὺς διωγμοὺς τῶν χριστιανῶν στὰ χρόνια του Σαπὼρ Β’ προστέθηκαν στὶς ἔνδοξες φάλαγγες τῶν μαρτύρων, καὶ τιμήθηκαν ἔτσι μὲ τὸ ἄφθαρτο στέφανο τοῦ μαρτυρίου.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Οἱ Ἅγιοι Ἰσαάκιος, Ἰωάννης, Σαβώριος, Ὠνάμ, Παππίας καὶ (ἄλλος) Ἰσαάκιος οἱ Μάρτυρες
Οἱ τρεῖς πρῶτοι μαρτύρησαν διὰ λιθοβολισμοῦ τὸ 343 μ.Χ., μαζὶ μὲ τὸν ἀσκητὴ Ὠνάμ, ἀπὸ τὸν βασιλιὰ τῶν Περσῶν.
Οἱ δὲ ἑπόμενοι δυὸ μὲ ἀποκεφαλισμό. Στὸν Παρισινὸ Κώδικα 1578 καὶ 1624 λέγονται ἐπίσκοποι.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης
Ἦταν ἀσκητὴς στὸ ὄρος τῆς Νιτρίας. Μὲ ὁσιότητα βίου ἀφοῦ ἔζησε, ἀπεβίωσε εἰρηνικά.
Τὰ περὶ τῆς ζωῆς του, ποὺ ἀναφέρονται στὸ Λαυσαϊκό, ἀνήκουν στὴ σφαίρα τῆς φαντασίας καὶ δὲν ἀνταποκρίνονται στὴν πραγματικότητα.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Οἱ Ἅγιοι Γεϊδαζὲτ (ἢ Γαϊσαδὲτ ἢ Βοηθαζάτ), Σασάνης (ἢ Σωσάννης), Νοηλμάρης καὶ Ζαρουαντίνης οἱ Μάρτυρες
Οἱ μάρτυρες αὐτοί, ἐπειδὴ δὲν θυσίασαν στὸν Θεὸ Ἥλιο τῶν Περσῶν, θανατώθηκαν ὅλοι διὰ λογχισμού.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Οἱ Ἁγίες Θέκλα, Βαουθά, Δενάχις (ἢ Δινάχ), Τεντούς, Μάμα, Μαλοχία, Ἄννα, Νάνα, Ἄστη καὶ Μαλάχ οἱ Παρθενομάρτυρες
Αὐτὲς ἦταν ἀσκήτριες χριστιανὲς γυναῖκες ἀπὸ τὴν Περσία. Διατάχθηκαν ἀπὸ τὸν βασιλιὰ τῶν Περσῶν νὰ προσκυνήσουν τὴν φωτιὰ καὶ ἐπειδὴ δὲν δέχτηκαν, τεμαχίστηκαν ὅλες μὲ τὰ ξίφη τῶν στρατιωτῶν.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Οἱ Ἅγιοι Εὐστάθιος, Θεσπέσιος καὶ Ἀνατόλιος οἱ Μάρτυρες
Ὑπῆρξαν στὰ χρόνια του βασιλιὰ Μαξιμιανοῦ τὸ ἔτος 300 μ.Χ. Αὐτοὶ ἦταν ἀδέλφια μεταξύ τους καὶ πατρίδα εἶχαν τὴ Γάγγρα τῆς Μ. Ἀσίας. Οἱ γονεῖς τους ἦταν εἰδωλολάτρες καὶ ὀνομάζονταν Φιλόθεος καὶ Εὐσεβία.
Ἀπὸ τοὺς τρεῖς, ὁ μὲν Εὐστάθιος ἀσχολεῖτο μὲ τὰ γράμματα, οἱ δὲ δυὸ ἄλλοι ἀδελφοὶ μὲ τὸ ἐπάγγελμα τοῦ πατέρα τους (πώληση φορεμάτων).
Στὴν χριστιανικὴ πίστη τοὺς ἔφερε ὁ πρεσβύτερος Ἀντιοχείας Λουκιανός, ἀφοῦ εἶχε συναντήσει τὸν Φιλόθεο καὶ τὸν Ἀνατόλιο σ’ ἕνα ταξίδι στὴν Ἀνατολή. Τοὺς κατήχησε καὶ ὅταν ἔφτασαν στὴ Νικομήδεια βαπτίστηκαν ἀπὸ τὸν ἐπίσκοπο Νικομήδειας Ἄνθιμο, ὁ ὁποῖος τὸν μὲν Φιλόθεο χειροτόνησε πρεσβύτερο, τὸ δὲ Εὐστάθιο διάκονο.
Μετὰ τὸν θάνατο τῶν γονέων τους, καταγγέλθηκαν στὸν Μαξιμιανὸ καὶ ἀφοῦ ὑπέστησαν φρικτὰ βασανιστήρια, τελικὰ ἀποκεφαλίστηκαν.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Θεόκτιστος ὁ Ὁμολογητής
Ἔζησε τὸν 9ο αἰώνα μ.Χ. Ὑπέστη πολλὰ ἀπὸ τοὺς εἰκονομάχους γιὰ τοὺς ἀγῶνες τοῦ ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλὰ ἐπὶ βασιλίσσης Θεοδώρας ἀναδείχτηκε Πατρίκιος καὶ τιμήθηκε μὲ πολλὲς ἄλλες διακρίσεις.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Σωζόμενος
Μορφὴ μὲ παγκύπρια πνευματικὴ ἀκτινοβολία εἶναι ὁ Ἅγιος Σωζόμενος.
Τὴν ἀκτινοβολία του μαρτυροῦν τὰ πολλὰ θαύματά του ποὺ μὲ εὐλάβεια ἀναφέρονται ἀπὸ τὸν λαό μας, μὰ καὶ οἱ ἱεροὶ ναοὶ ποὺ εἶναι ἀφιερωμένοι στ’ ὄνομά του.
Μιὰ γρήγορη ματιὰ στὴν ζωή του, πολλὰ θὰ ἔχει νὰ πεῖ καὶ σ’ ἐμᾶς.
Ἕνας κώδικας ἀπὸ τὴν Ἁγία Τριάδα Ριζοκαρπάσου ἀναφέρει πὼς ὁ τρισμακάριος αὐτὸς πατὴρ καταγόταν ἀπὸ τὴν Καρπασία.
Ἀπὸ τὴν ἀκολουθία του μαθαίνουμε πὼς ἔζησε πρὶν ἀπὸ τὴ φράγκικη κατοχὴ τῆς Κύπρου μας.
Καὶ στὸ συναξάρι ποὺ ἔγραψε γι’ αὐτὸν κάποιος Ἀκάκιος μοναχὸς Φιλόθεος μοναχὸς ἀπὸ τὴν Καρπασία. Ἔζησε στὰ τέλη τοῦ 17ου καὶ τὶς ἀρχὲς τοῦ 18ου αἰώνα. Πέρασε τὸ πιὸ μεγάλο μέρος τῆς ζωῆς του στὴν ἐξορία (50 χρόνια). Τὸ χειρόγραφο ποὺ μᾶς ἀφῆκε ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἄλλη του ἀξία περιλαμβάνει καὶ τὶς ἀκολουθίες τῶν πέντε ἁγίων της Καρπασίας. Τῶν ἁγίων Φίλωνος, Συνεσίου, Θύρσου, Φωτεινῆς καὶ Σωζομένου. Διαβάζουμε πὼς ὁ Ἅγιος ἦταν «ἐπὶ τῆς Χριστιανοσύνης».
Μὲ τοῦτο πρέπει νὰ δεχθοῦμε πὼς ὁ Ὅσιος πατὴρ πρέπει νὰ ἔζησε γύρω στὰ 1100 μ.Χ., τότε ποὺ τὸ νησί μας ἦταν ἕνα τμῆμα καὶ μία ἐπαρχία τῆς μεγάλης μας Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας.
Ἀπὸ τοὺς γονεῖς του ποὺ ἤσαν ἄνθρωποι θεοσεβεῖς ὁδηγήθηκε ἀπὸ μικρὸς στὴ μελέτη καὶ τὴν γνώση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἀγάπησε τὰ θεία λόγια. Μὲ ὅλη τὴν καρδιά του τ’ ἀγάπησε. «Ὡς γλυκέα τῷ λαρύγγι μου τὰ λόγια σου, ὑπὲρ μέλι τῷ στόματί μου» ἔλεγε κάθε φορὰ μὲ ἐνθουσιασμό, ὅταν δακρυσμένος ἀπὸ συγκίνηση σήκωνε τὰ μάτια ἀπὸ τὰ ἱερὰ βιβλία.
Ἡ προσεκτικὴ μελέτη τῆς Γραφῆς καὶ τῶν διαφόρων θεολογικῶν συγγραμμάτων μὲ τὰ ὁποῖα καταγινόταν καθημερινά, τὸν βοήθησαν μὲ τὸν καιρὸ νὰ ἀποκτήσει μία σπάνια γιὰ τὴν ἐποχή του μόρφωση καὶ γνώση. Κάτι περισσότερο. Τὸν βοήθησαν νὰ ἐξελιχθεῖ σ’ ἕναν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ καὶ ἕνα συνειδητὸ χριστιανό. Τὰ λόγια τοῦ μεγάλου Ἀπόστολου, τοῦ θείου Παύλου «μιμηταί μου γίνεσθε, καθὼς καγῶ Χριστοῦ» (Α’ Κορ. ια’ 1) δὲν τὰ γνώριζε ἁπλῶς καὶ δὲν τὰ ἀπήγγελλε μονάχα. Ἀγωνιζόταν κιόλας κάθε μέρα νὰ τὰ κάμει βίωμά του, ζωή του. Καὶ τὰ κατάφερε. Μὲ τοὺς συνεχεῖς πνευματικοὺς ἀγῶνές του κατώρθωσε νὰ προχωρήσει καὶ νὰ πλησιάσει καὶ νὰ ὁμοιάσει κατὰ τὸ μέτρο τοῦ δυνατοῦ, τὸ αἰώνιο πρότυπο, ποὺ πρέπει νὰ ἔχει κάθε ἄνθρωπος, τὸν Χριστό. Ναί! Μόρφωσε μέσα του τὸν Χριστό, ποὺ εἶναι ὁ μόνος τέλειος, μὰ καὶ ὁ μόνος ἀληθινὸς ἄνθρωπος. Καὶ νὰ πὼς τὸ πέτυχε!
Ἀπὸ τὰ πρῶτα χρόνια τῆς ἐφηβικῆς καὶ ὕστερα τῆς νεανικῆς του ἡλικίας ὁ ἐραστὴς τῆς πραγματικῆς χριστιανικῆς ζωῆς ἀγωνίστηκε ἰδιαίτερα, γιὰ νὰ κρατήσει τὴν καρδιά του ἁγνὴ καὶ καθαρή. Ὁ μακαρισμὸς τοῦ Κυρίου «Μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται», πρόβαλλε πάντα μὲ φωτεινὰ γράμματα μπροστά του καὶ τὸν καλοῦσε νὰ τὸν κάμει σύνθημα ζωῆς.
Καὶ ὁ καλὸς νέος πρόσεξε τὴν πρόσκληση. Καὶ τὴν ἀγκάλιασε. Καὶ τὴν ἐφήρμοσε μὲ προσοχὴ στὸν βίο του καὶ νίκησε. Παρὰ τὴν ἠθικὴ βρωμιὰ ποὺ ὑπῆρχε γύρω του, καὶ ὑπάρχει σ’ ὅλες τὶς ἐποχὲς καὶ πολιορκεῖ μὲ ὅλα τὰ μέσα τὶς νεανικὲς καρδιὲς καὶ πρὸ παντὸς ἐκεῖνες ποὺ φλέγονται καὶ ἀγωνίζονται νὰ μείνουν μακριὰ ἀπ’ αὐτή, ὁ ἅγιος μὲ τὴν σύνεση, τὴν προσοχὴ καὶ τοὺς ἀγῶνές του μπόρεσε νὰ ξεπεράσει τοὺς ποικίλους πειρασμοὺς τῆς ἡλικίας του. Τοὺς ξεπέρασε καὶ κράτησε τὸ μυαλό του καθαρὸ ἀπὸ σκέψεις καὶ θύμησες καὶ ἐντυπώσεις ἀκάθαρτες καὶ πονηρές. Ἀκόμη κράτησε καὶ τὴν καρδιά του ἐλεύθερη ἀπὸ αἰσθήματα καὶ πάθη παράνομα καὶ ἁμαρτωλά. Καὶ τὴν θέλησή του ἀνεπηρέαστη ἀπὸ κάθε ἐπιθυμία καὶ πόθο, μὰ καὶ συγκατάθεση ἀντίθετη πρὸς τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ.
Γνώριζε ὁ ταπεινὸς θιασώτης τῆς ἀρετῆς, πὼς δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι γνήσιος ὀπαδὸς τῆς θρησκείας τοῦ Ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ τῆς «καθαρῆς καὶ ἀμιάντου θρησκείας» τῆς «ἁγίας καὶ ἀμώμου» τῆς «μὴ ἐχούσης σπίλον ἢ ρυτίδα ἢ τί τῶν τοιούτων», ἐκεῖνος, ποὺ δὲν ἔχει τὴν καρδιά του καθαρὴ ἀπὸ κάθε ἀνηθικότητα καὶ βρωμιὰ καὶ τὰ φρονήματά του ἄδολα, ἀνόθευτα καὶ ἁγνά. Τὰ γνώριζε ὁ νεαρὸς Σωζόμενος ὅλα αὐτά. Καὶ γιὰ τοῦτο πάλαιψε μὲ ὅλες του τὶς δυνάμεις νὰ μείνει ξένος ἀπὸ ὅτι λερώνει καὶ καταστρέφει τὴν ψυχή. Καὶ ἀκόμη νὰ φυλάξει πιστὰ τὴν θεία ἐντολή: «ἅγιοι γίνεσθε, ὅτι ἐγὼ ἅγιος εἰμί». Ναὶ τὴν φύλαξε! Πιστὰ τὴν φύλαξε!
Ἐκτὸς ἀπ’ τὴν προσεκτικὴ ἀγρυπνία τῆς ψυχῆς, ἡ προσευχὴ καὶ ἡ νηστεία ἦταν οἱ δυὸ βακτηρίες ποὺ κρατοῦσε γιὰ τὴν ἐπίτευξη τοῦ ἁγίου σκοποῦ του.
Ἡ νηστεία γιὰ νὰ τοῦ καταστέλλει τὶς ὁρμές. Καὶ ἡ προσευχὴ γιὰ νὰ τὸν βοηθᾶ ν’ ἁπλώνει τὶς φτεροῦγες τῆς διάνοιάς του καὶ νὰ ὑψώνεται κάθε στιγμὴ καὶ ὤρα γιὰ νὰ καταθέτει πρὸ τοῦ θρόνου τοῦ Μεγάλου Πατέρα σκέψεις καὶ αἰσθήματα.
Γιὰ νὰ εἶναι ἀπερίσπαστος στὸν εὐγενικό του ἀγώνα ποὺ χάραξε μονάχος του, προτοῦ ἀνδρωθεῖ, πῆρε τὴν ἀπόφαση νὰ φύγει καὶ ἀπὸ τὸ σπίτι του καὶ νὰ τραβήξει στὴν ἐρημιά. Ἐκεῖ ἐλεύθερος ἀπὸ κάθε γήϊνη φροντίδα ἕνα μόνο θὰ σκεφτόταν καὶ γιὰ ἕνα μόνο θὰ φρόντιζε: Πὼς νὰ ἀρέσει στὸν Θεό.
Κάποια μέρα, ὕστερα ἀπὸ ὁλονύκτια προσευχὴ σηκώθηκε καὶ ξεκίνησε. Ἀφῆκε ὅ,τι πολύτιμο καὶ ἀγαπητὸ εἶχε στὸν κόσμο τοῦτο καὶ πῆρε τὸν δρόμο τῆς ἐρημικῆς ζωῆς. Περπάτησε πολύ. Κάποτε ἔφτασε σὲ μία σπηλιά. Βρισκόταν στὴν πρόσοψη ἐνὸς κρημνοῦ, ποὺ ἦταν βραχώδης καὶ ὑψηλός. Ἐκεῖ σταμάτησε. Μπῆκε μέσα, ἔκαμε τὸν σταυρό του καὶ μὲ φωνὴ ποὺ ἔτρεμε ἀπὸ συγκίνηση καὶ φόβο ἄρχισε νὰ σιγοψάλλει:
«Ἡ καρδία μου πρὸς Σέ, Λόγε, ὑψωθήτω, καὶ οὐδὲν θέλξει με, τῶν τοῦ κόσμου τερπνῶν, πρὸς χαμαιζηλίαν». (Τρίτο ἀντίφωνο τοῦ Δ’ ἤχου).
Δηλαδή, σὲ Σένα Χριστέ μου, σὲ Σένα, Λόγε, τοῦ Θεοῦ, ἂς ὑψωθεῖ ἡ καρδιά μου. Καὶ τότε τίποτα, Κύριε, ἀπὸ ὅλα ἐκεῖνα τὰ μάταια καὶ φθαρτά του κόσμου τούτου δὲν θὰ μπορεῖ νὰ τὴν τραβήξει μακριά σου, οὔτε καὶ νὰ τὴν ἀποσπάσει ἀπὸ τὴν θεωρία σου.
Καὶ στ’ ἀλήθεια! Ἡ καρδιὰ ποὺ ὑψώθηκε μία φορὰ πραγματικὰ στὸν οὐρανό, ὅπου βρίσκονται τὰ αἰώνια ἀγαθὰ καὶ ὅπου βασιλεύει ἡ εὐδαιμονία καὶ ἡ μακαριότητα τοῦ ἀνέκφραστου κάλλους τοῦ προσώπου τοῦ Κυρίου, ὅπως τὸν θεῖο Ἀπόστολο Παῦλο, θ’ ἀναφωνεῖ καὶ αὐτή: «Ἡγοῦμαι πάντα ζημίαν εἶναι διὰ τὸ ὑπερέχον τῆς γνώσεως Χριστοῦ Ἰησοῦ τοῦ Κυρίου μου, δι’ ὃν τὰ πάντα ἐζημιώθην, καὶ ἡγοῦμαι σκύβαλα εἶναι ἵνα Χριστὸν κερδήσω» (Φιλιπ. γ’ 8). Δηλαδὴ ὅσα εἶναι ξένα πρὸς τὸν Χριστὸ τὰ θεωρῶ ζημία μου ἐν συγκρίσει πρὸς τὴν ὑπεροχὴ καὶ τὸ μεγαλεῖο τῆς γνώσεως τοῦ Ἰησοῦ μου γιὰ χάρη τοῦ Ὁποίου μὲ τὸ κέφι μου ἀπέρριψα καὶ περιφρόνησα τὰ πάντα. Καὶ τὰ θεωρῶ ὅλα σκύβαλα καὶ ἀνάξια λόγου, γιὰ νὰ κερδίσω τὸν Χριστό. Ἀνάξια λόγου καὶ ζημία του καὶ σκύβαλα θεώρησε καὶ Σωζόμενος τὰ ἀγαθὰ τοῦ κόσμου τούτου. Τὰ ἀγαθὰ ποὺ ἀπομακρύνουν τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὸ ἅγιο θέλημά του, προκειμένου νὰ ἀρέσει στὸν Χριστὸ καὶ νὰ μείνει πιστὸς ἀκόλουθός του.
Μέσα στὴν σπηλιὰ ποὺ διάλεξε γιὰ κατοικία καὶ ἀσκητήριό του ὁ Ὅσιος πατὴρ σπεύδει νὰ κάμει ἔργο του τὸν σκοπὸ ποὺ ἔταξε στὴν ζωή του. Καὶ ἀγωνίζεται. Σκληρὰ ἀγωνίζεται κάθε μέρα πὼς νὰ κατανικήσει τὴν σάρκα του καὶ πὼς νὰ ἀποκτήσει τὴν ἀρετή. Ἡ ζωή του εἶναι ἕνας συνεχὴς ἀγώνας. Ἀγώνας γιὰ τὴν ὑπερνίκηση τοῦ ἐαυτοῦ του. Σὰν καλὸς γεωργὸς γνωρίζει ὁ σεβάσμιος πατήρ, πὼς γιὰ νὰ ἐπιτύχει μία σπορὰ καὶ μία καλλιέργεια πρέπει πρῶτα νὰ ἑτοιμασθεῖ ὁ χῶρος, τὸ ἔδαφος. Μὲ τὴ νηστεία καὶ τὴ σκληραγωγία ἑτοιμάζει τὸ χωράφι τῆς ψυχῆς του. Γκρεμίζει σιγὰ καὶ προσεκτικὰ ἕνα – ἕνα τὰ ὀχυρὰ τοῦ ἐχθροῦ ποὺ λέγονται σοφίσματα καὶ πονηροὶ λογισμοὶ καὶ ὑψηλοφροσύνη καὶ τὰ ὁποία ἐμποδίζουν τὸν ἄνθρωπο νὰ γνωρίσει τὸν Θεό. Ξεριζώνει μὲ σύστημα τὰ ἀγκάθια τῶν παθῶν καὶ ρίχνει μὲ ὑπομονὴ τοὺς σπόρους τῆς ὑποταγῆς σὲ ὅλα, στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Καὶ πετυχαίνει στὸν ἀγώνα του. Καὶ νικᾶ. Καὶ γίνεται κατοικητήριο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, σύμφωνα μὲ τὸν λόγιο τῆς Γραφῆς ποὺ διακηρύττει: «Ἐπὶ τίνα ἐπιβλέψω, ἀλλὰ ἡ ἐπὶ τὸν ταπεινὸν καὶ ἠσύχιον καὶ τρέμοντα τοὺς λόγους μου;» (Ἠσαΐου ξστ’ 2). Δηλαδὴ πάνω σὲ ποιὸν θὰ ρίψω ἐγὼ στοργικὸ καὶ προστατευτικὸ τὸ βλέμμα μου, παρὰ μονάχα στὸν ἄνθρωπο τὸν ταπεινὸ καὶ εἰρηνικὸ καὶ ἥσυχο, ποῦ τρέμει μὲ σεβασμὸ τὰ λόγια μου καὶ ἀγωνίζεται νὰ τὰ ἐφαρμόσει στὴ ζωή του;
«Οἰκητήριον τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ στύλος ὁλόφωτος, λόγου καὶ γνώσεως ἔμπλεως, ἀρεταίς τε κατάκοσμος καὶ τῶν Κυπρίων ἰατρὸς τῶν ἐν νόσοις...» νὰ τί εὐτύχησε νὰ ἐπιτύχει καὶ νὰ γίνει ὁ ἀοίδιμος ἀσκητὴς μὲ τὴν καθαρότητα τῆς ψυχῆς του καὶ τοὺς συνεχεῖς πνευματικοὺς ἀγῶνες του.
Καὶ τὸ ἀνορθωτικὸ καὶ σωστικὸ ἔργο του δὲν περιώρισε ὁ ἱερὸς πατὴρ μόνο στὸν ἑαυτό του. Τὸ ἐπεξέτεινε καὶ στοὺς γύρω του καὶ σὲ ὅσους ἄλλους ἡ φήμη τῆς ἀρετῆς του ἔφερνε μέχρι τὴν σπηλιά του. Καὶ ἦταν πολλοὶ αὐτοί. Ἄλλοι ἀπὸ περιέργεια καὶ ἄλλοι ἀπὸ ἀνάγκη καὶ πόθο κάτι νὰ πάρουν καὶ κάτι ν’ ἀκούσουν, ξεκινοῦσαν ἀπὸ διάφορα μέρη καὶ ἔρχονταν στὸν εὐλαβῆ ἀσκητή.
Καὶ αὐτὸς σὰν ἄλλος Βαπτιστὴς ἅρπαξε τὶς εὐκαιρίες γιὰ νὰ διδάξει, νὰ παρακαλέσει, νὰ ἐπιτιμήσει. Τὸ κήρυγμά του ἄρχιζε πάντα μὲ τὶς λέξεις:
«Μετανοήσατε καὶ ἀγαπήσατε τὸν Θεόν. Ἀδελφοί μου! Μετανοιώσετε καὶ ἀφῆστε τὴν ἁμαρτία. Ἀφῆστέ την, ποὺ εἶναι κατάρα. Εἶναι θάνατος. Εἶναι νέκρωση. Ἀφῆστε τὴν ἁμαρτία καὶ ἀγαπῆστε τὸν Θεό. Ἐκεῖνος ποὺ ἀγαπᾶ τὸν Θεό, ζεῖ μὲ ἀναπαυμένο τὸν νοῦ του. Ἡ ἀγάπη, ὅταν θρονιαστεῖ στὸν ἄνθρωπο, εἶναι ἱκανὴ νὰ τοῦ θρέψει τὴν ψυχή· αὐτὴ εἶναι τὸ κρασὶ ποὺ εὐφραίνει τὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὴ τοῦ ξεκουράζει τὴν ψυχή. Τοῦ γαληνεύει τὸ μυαλό. Τὸν κάνει ἀληθινὸ παιδὶ τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἀγάπη εἶναι τὸ κλειδὶ ποὺ θὰ μᾶς ἀνοίξει μία μέρα καὶ τὸν Παράδεισο».
Τὰ λόγια τοῦ Ἁγίου συνοδεύονταν πάντα μὲ τὸ δικό του φωτεινὸ παράδειγμα. Σὲ κανένα δὲν ἀρνιόταν τὴν ἀγάπη καὶ τὴν βοήθειά του. Τὸ κατάλυμά του ἦταν γιὰ ὅλους ἀνοικτό. Καὶ τὸ θεραπευτικὸ χάρισμα μὲ τὸ ὁποῖο τὸν χαρίτωσε ὁ Θεός, τὸ πρόσφερε πρόθυμα σὲ ὅσους μὲ πίστη καὶ μετάνοια εἰλικρινὴ κατάφευγαν στὴ χάρη του καὶ τοῦ τὸ ζητοῦσαν.
Μπροστὰ στὴ σπηλιὰ ποὺ ἔμενε, κατέφθαναν συχνὰ ἀπὸ παντοῦ μορφὲς πονεμένες καὶ χλωμὲς ἀπ’ τὴν ἀρρώστια καὶ τὸν πόνο. Μητέρες μὲ τὰ πυρέσσοντα παιδιὰ στὴν ἀγκαλιά τους. Ἄνδρες καὶ γυναῖκες μὲ ζωντανὰ τὰ σημάδια τῆς πίκρας στὰ πρόσωπά τους. Νέοι καὶ νέες μὲ τὰ κορμιὰ μαραμένα ἀπ’ τῆς ἀσθένειας τὰ βαριὰ πλήγματα. Μὲ τὰ μάτια φλογερὰ ἀπ’ τὸν πόθο τῆς ὑγείας σταματοῦσαν ἐκεῖ στῆς σπηλιᾶς τὸ ἄνοιγμα καὶ μὲ φωνὴ ραγισμένη φώναζαν καὶ ἔλεγαν:
«Ἅγιε Σωζόμενε, μᾶς τσάκισε ἡ ἀρρώστια. Λυπήσου μας καὶ δῶσε μας τὴν βοήθειά σου. Γιάτρεψέ μας».
Μὲ τὴν καλοκάγαθη μορφὴ ἔβγαινε ὁ σεβαστὸς ἀσκητὴς ἀπ’ τὴν σπηλιὰ καὶ μὲ πατρικὴ καλωσύνη ἔστεκε μπροστὰ στὸν ἀνθρώπινο πόνο καὶ ἔλεγε:
– Ὁ ἅγιος Θεός, παιδιά μου, μπορεῖ μόνο νὰ σᾶς θεραπεύσει. Ναί! Μόνο ὁ ἅγιος Θεός. Ἀρκεῖ νὰ πιστεύετε σ’ Αὐτὸν μὲ τὴν καρδιά σας. Καὶ ἀρκεῖ τὸ θέλημά Του νὰ τὸ ἔχετε πάντα ὁδηγὸ στὴν ζωή σας. Εἶναι σπλαγχνικὸς Πατέρας ὁ Κύριος. Εἶναι Πατέρας «οἰκτίρμων καὶ ἐλεήμων μακρόθυμος καὶ πολυέλεος». Εἶναι πατέρας ὅλων μας. Καὶ σὰν πατέρας ἕνα μόνο θέλει γιὰ τὸν καθένα μας. Τὴν σωτηρία μας. Ναί! Τὴν σωτηρία μας ζητᾶ ὁ Θεός. Καὶ τὴν σωτηρία τὴν προσφέρει σὲ ὅλους. Φτάνει μονάχα νὰ ἀπαρνηθοῦμε τὴν ἁμαρτία καὶ νὰ μετανοήσουμε. Εἶσθε ἕτοιμοι καὶ ἐσεῖς νὰ κάμετε τὸ σωστικὸ τοῦτο πήδημα; Εἶσθε ἕτοιμοι νὰ ἀπαρνηθῆτε τὴν ἁμαρτία καὶ μὲ συντριβὴ ψυχῆς νὰ ζητήσετε συγχώρηση γιὰ κάθε κακὸ ποὺ ἐκάμετε ὡς σήμερα; Εἶσθε πρόθυμοι ἀκόμη νὰ ἀλλάξετε ζωή; Νὰ συγχωρήσετε μὲ τὸ κέφι σας ὅλους ἐκείνους ποὺ σᾶς ἔβλαψαν, σᾶς ἀδίκησαν, σᾶς ἔκαμαν κακὸ καὶ νὰ γίνετε ἄνθρωποι καινούργιοι ἄνθρωποι καλωσύνης καὶ ἀγάπης;
– Εἴμεθα, ἅγιε πάτερ. Εἴμεθα...
Αὐτὴ κατὰ κανόνα ἦταν ἡ συνηθισμένη ἀπάντηση, ποὺ οἱ ἐπισκέπτες ἔδιναν στὰ ἁπλὰ ἐρωτήματα τοῦ γέροντα ἀσκητή. Καὶ αὐτὸς σὰν τὴν ἄκουε καὶ σὰν βεβαιωνόταν, πὼς οἱ καρδιὲς εἶχαν κατανυγεῖ, ἀποσυρόταν στὴ γωνιὰ τῆς σπηλιᾶς του καὶ μὲ δάκρυα κατανύξεως ζητοῦσε τὸ ἔλεος τοῦ μεγάλου Θεοῦ γιὰ τοὺς πάσχοντες ξένους του.
Τὸ θαῦμα δὲν ἀργοῦσε νὰ γίνει. Ὁ πόνος σιγά – σιγὰ χανόταν ἀπ’ τὸ πονεμένο μέρος. Ἡ δύναμη ξαναγύριζε στὸ ἀρρωστημένο κορμί. Τὰ μάτια φωτίζονταν ἀπὸ τὴν πίστη καὶ τὴν πεποίθηση τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Τὰ πρόσωπα ξανάβρισκαν τὸ χρῶμα τῆς ὑγείας. Οἱ καρδιὲς φούσκωναν ἀπὸ τὴν χαρά. Καὶ οἱ ἄρρωστοι, θεραπευμένοι πιὰ ξεσποῦσαν σὲ μιὰ ὁλόψυχη δοξολογία τοῦ ὀνόματος τοῦ Θεοῦ καὶ σ’ ἕνα βαθὺ ἐγκάρδιο εὐχαριστῶ στὸν Ἅγιο, ποὺ μὲ τὴν δύναμη τῆς προσευχῆς του, τοὺς εἶχε κάμει καλά. Καὶ αὐτὸς μὲ ταπείνωση ἀληθινή, προτοῦ τοὺς κατευοδώσει γιὰ τὰ χωριά τους μὲ πατρικὴ στοργὴ καὶ ἀγάπη τοὺς καλοῦσε κοντά του καὶ τοὺς ἐπαναλάμβανε;
— Παιδιά μου! Ὁ ἅγιος Θεὸς σᾶς χάρισε τὴν ὑγεία σας. Μὴ λησμονεῖτε τὴν ὑπόσχεση ποὺ τοῦ δώκατε. Ἀποφεύγετε στὸ ἑξῆς τὴν ἁμαρτία. Μένετε πιστοὶ στὸ θέλημά του. Καὶ ἡ εὐτυχία καὶ ἡ χαρὰ ποὺ ζητᾶτε, καὶ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποθοῦμε, θὰ γίνει πιὰ κτῆμα σας. Καὶ θὰ ὁλοκληρωθεῖ κάποια μέρα στὸν οὐρανό, στὴν μακαρία ζωὴ ποὺ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἑτοίμασε γιὰ ὅλους μας.
Μὲ ἕνα τέτοιο τρόπο ὁ Ὅσιος περνοῦσε τὶς ἡμέρες του, μέχρι τὴν στιγμὴ ποὺ ἡ ἁγία ψυχή του, κάποιο δειλινὸ ἀφῆκε τὸ κουρασμένο κορμὶ γιὰ νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὸν Χριστό του καὶ Κύριό μας.
Τὸ ἅγιο σκήνωμά του μὲ εὐλάβεια τὸ πήρανε οἱ χριστιανοὶ καὶ τὸ ἔθαψαν στὸ βάθος τῆς σπηλιᾶς βρέχοντάς το μὲ τὰ δάκρυα τῆς στοργῆς τους. Ὁ τάφος του ἔγινε «ἰατρεῖον νοσημάτων». Σ’ αὐτὸν καταφεύγουν καὶ σήμερα ἄρρωστοι ἀπὸ διάφορα μέρη γιὰ νὰ λάβουν τὴν θεραπεία τους.
Τὰ θαύματα τοῦ Ἁγίου Σωζομένου ποὺ μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἔκαμε καὶ κάμνει σ’ ἐκείνους ποὺ μὲ πίστη ἀληθινὴ καταφεύγουν στὴν χάρη του, μὲ βαθὺ σεβασμὸ κυκλοφοροῦν ἀνάμεσα στὸν εὐσεβὴ λαό μας. Καὶ εἶναι τὰ θαύματα αὐτὰ ποὺ ἐξασφάλισαν στὸν Ὅσιο ἀσκητὴ τὸν τιμητικὸ τίτλο τοῦ θαυματουργοῦ. Μὰ καὶ αὐτὰ πάλι ποὺ ὁδήγησαν εὐλαβικὰ χέρια νὰ παραστήσουν στοὺς τοίχους τοῦ ἀσκητηρίου του τὶς ὄμορφες εἰκόνες ποὺ τὸ στολίζουν καὶ ποὺ κατανύγουν τὴν καρδιά. Δυστυχῶς οἱ πιὸ πολλὲς ἀπ’ αὐτὲς ἔχουν σχεδὸν καταστραφεῖ, εἴτε ἀπ’ τὴν ὑγρασία, εἴτε ἀπὸ ἱερόσυλους ποὺ ξεκόλλησαν τὸ κονίαμα πάνω στὸ ὁποῖον ἤσαν ζωγραφισμένες. Μερικὲς ἀπ’ αὐτὲς τὶς εἰκόνες τοιχογραφίες εἶναι καὶ αὐτές: «Ὁ Ἅγιος Σωζόμενος ἰατρεύει τοὺς νοσοῦντας». «Ὁ Ἅγιος Σωζόμενος θεραπεύει τοὺς πυρέσσοντας». «Ὁ Ἅγιος Σωζόμενος ἀνορθοὶ τὸν ἐπὶ γῆς συγκύπτοντα» κ.ἄ.
Ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου γιορτάζεται σὲ πολλὰ μέρη τοῦ νησιοῦ μας στὶς 20 Νοεμβρίου καὶ σ’ ἄλλα στὴν 21 μαζὶ μὲ τὴν ἑορτὴ τῶν Εἰσοδίων. Τὴν ἡμέρα αὐτὴ χιλιάδες προσκυνητὲς ἀπὸ διάφορα μέρη συγκεντρώνονται στὴν σπηλιὰ ὅπου ἀσκήτευσε. Στὸν Ἅγιο Σωζόμενο Ποταμιᾶς ἢ στὸ Ριζοκάρπασο (20 Νοεμβρίου) μὰ καὶ στοὺς ναοὺς ποὺ εἶναι ἀφιερωμένοι στ’ ὄνομά του, γιὰ νὰ τὸν τιμήσουν καὶ νὰ δοξάσουν τὸν Παντοδύναμο Θεὸ γιὰ τοὺς ἁγίους Του. Ἔτσι τὰ θαύματα τοῦ Ὁσίου συνεχίζονται.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’.
Τοῖς πίστει προστρέχουσι, Σωζόμενε τρισόλβιε, τῇ σορῷ τῶν λειψάνων σου, καὶ προσκυνοῦσι πιστῶς, τοῦ εἴδους ἐμφέρειαν, ἄφεσιν τῶν πταισμάτων, καὶ σωμάτων τὴν ῥώσιν, δώρησαι, θεοφόρε, καὶ παντοίων κινδύνων, καὶ παθῶν ἀρρώστιας πάντας ἐκλύτρωσαι.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις ὁ τῶν νοσούντων ταχεία παράκληση· Χαίροις τῶν εὐδρομούντων ταχεία ἀντίληψις· Χαίροις λαμπτὴρ τῆς Κύπριας ἁπάσης· Χαίροις φωστὴρ μοναστῶν ποδηγέτα· Χαίροις, πάτερ Σωζόμενε.
Ὁ Ἅγιος Βάσσος ὁ Μάρτυρας καὶ οἱ σὺν αὐτῷ 42 Μάρτυρες στὴν Ἡράκλειά της Θράκης
Μαρτύρησαν στὴν Ἡρακλειὰ τῆς Θράκης. Δὲν ἔχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τῶν Μαρτύρων.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Oμιλία Μεγάλου Βασιλείου εις το ρητόν του κατά Λουκάν Ευαγγελίου « καθελώ μου τας αποθήκας και μείζονας οικοδομήσω» και περί πλεονεξίας.
Κυριακή τοῦ Λουκά Θ΄ (ΚΣΤ΄) Λουκ. ιβ΄ 16-21
Τὸ ὄνομά του σημαίνει «δοῦλος Κυρίου». Ἔζησε στὸ δεύτερο μισό του 6ου αἰώνα π.Χ., (κατ’ ἄλλη ἐκδοχὴ τὸ 800 π.Χ.), καὶ εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς δώδεκα μικροὺς λεγόμενους προφῆτες.
Καταγόταν ἀπὸ τὴν Συχὲμ (ἐκ τοῦ ἀγροῦ Βηθοχαρὰμ ἢ Βαθαχαράμ), καὶ μὲ τὴν σύντομη προφητεία του αὐστηρὰ παρατηρεῖ μὲ ἰσχυρὲς ποιητικὲς ἐκφράσεις τὴν ὑπερηφάνεια καὶ τὴν πτώση τοῦ Ἰσραήλ. Νὰ τί λέει χαρακτηριστικὰ γιὰ τὴν ὑπερηφάνεια: «Ὑπερηφανία τῆς καρδίας σου ἐπῆρέ σε κατασκηνοῦντα ἐν ταῖς ὀπαῖς τῶν πετρῶν, ὑψῶν κατοικίαν αὐτοῦ, λέγων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ, τὶς κατάξει μὲ ἐπὶ τὴν γῆν; ἐὰν μετεωρισθῆς ὡς ἀετὸς καὶ ἐὰν ἀνὰ μέσον τῶν ἄστρων θῆς νοσσιᾶν σου, ἐκεῖθεν κατάξω σε, λέγει Κύριος» Δηλαδή: Ἡ ὑπερηφάνεια τῆς καρδιᾶς σου σὲ ἔκανε νὰ φρονεῖς πολὺ ὑψηλὰ γιὰ τὸν ἑαυτό σου, ὅτι τάχα κατοικεῖς σὲ φαράγγια καὶ σπηλιὲς τῶν ὀρέων καὶ γενικὰ ἀπόρθητες περιοχές. Ἔχεις κτίσει τὴν κατοικία σου σὲ πολὺ ὕψος, πιστεύεις ὅτι εἶσαι ἰσχυρὸς καὶ ἀνίκητος καὶ λὲς ἀπὸ μέσα σου: Ποιὸς θὰ μπορέσει νὰ μὲ κατεβάσει στὴ γῆ; Καὶ ἂν ἀκόμα πετάξεις σὲ μεγάλα ὕψη σὰν τὸν ἀετό, καὶ ἂν στήσεις τὴν φωλιά σου ψηλὰ ἀνάμεσα στ’ ἀστέρια, ἀπὸ ἐκεῖ θὰ σὲ καταρρίψω καὶ θὰ σὲ κατεβάσω, λέγει ὁ Κύριος.
Ἂς προσέξουμε, λοιπόν, τὰ λόγια τοῦ προφήτη καὶ ἂς καλλιεργοῦμε τὸ θεμέλιο τῶν ἀρετῶν, ποὺ εἶναι ἡ ταπείνωση. Νὰ ἀναφέρουμε ἐπίσης, ὅτι ὁ Ὀβδιοὺ ἦταν μαθητὴς τοῦ προφήτου Ἠλιοῦ, ἐπὶ τῆς βασιλείας Ὀχοζία, ὁ ὁποῖος ἔστειλε τὸν Ὀβδιοὺ στὸν Ἠλία γιὰ νὰ τὸν πείσει νὰ κατέβει ἀπὸ τὸ βουνὸ πρὸς τὸν βασιλιά. Μετὰ τὴν μετάβαση τοῦ Ἠλία στὸν Ὀχοζία, ὁ Ὀβδιού, παραιτήθηκε ἀπὸ τὴν θέση τοῦ πεντηκοντάρχου, ἀκολούθησε τὸν προφήτη Ἠλία καὶ τὸν ὑπηρετοῦσε.
Ὅταν πέθανε ἐτάφη στὸν τάφο τῶν πατέρων του.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Ὥσπερ θεράπων φερωνύμως τοῦ Λόγου, τοῦ ὑπὲρ ἔννοιαν φωτὸς ἠξιώθης, καὶ προφητείας ἔλλαμψιν ἐδέξω σοφὲ· δόξαν γὰρ τὴν ἄϋλον, καθαρῶς ἐποπτεύων, ὄργανον θεόπνευστον, Ἀβδιοὺ ἀνεδείχθης, προμελῳδοῦν ἐν κόσμῳ μυστικῶς, τῶν ἐσομένων, Προφῆτα τὴν ἔκβασιν.
Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχὰς τῆς φύσεως.
Ὡς ἀπαρχὴν εὐπρόσδεκτον, προσαγαγὼν τὸν βίον σου, τῷ ἐν Τριάδι Θεῷ παναοίδιμε, θεαρχικῆς ἐλλάμψεως, ἀπηνέγκω τὸ κάλλος, καὶ μελλόντων ἐκφάντωρ θεοειδέστατος, Ἀβδιοὺ ἀνεδείχθης, κραυγάζων· Ἀλληλούϊα.
Μεγαλυνάριον.
Χάριν προφητείας οἷα πηγήν, Ἀβδιοὺ Προφῆτα, δεδεγμένος ἐν τῇ ψυχῇ, ὄμβροις οὐρανίοις, προφητικῶς ἐπάρδεις, ἡμῶν τὰς διανοίας, τῶν εὐφημούντων σε.
Ὁ Ἅγιος Βαρλαάμ
Ὁ Μέγας Βασίλειος καὶ ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος, θεώρησαν χρέος τους νὰ ἀσχοληθοῦν στὸ δίκαιο ἐγκώμιο τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ ἀθλητὴ τῆς πίστης.
Παρὰ τὰ βαθιὰ γεράματά του, ὅταν τὸν ἔφεραν μπροστὰ στὸν ἔπαρχο Ἀντιοχείας, τὸν ἀντιμετώπισε μὲ θαυμαστὴ εὐψυχία. Ἔτσι τὸν μαστίγωσαν μὲ νεῦρα βοδιοῦ καὶ τοῦ ξερίζωσαν τὰ νύχια. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν ὑποχωροῦσε ἄναψαν κάρβουνα καὶ ἑτοιμάστηκαν νὰ βάλουν τὰ χέρια του ἐπάνω σ’ αὐτά. Ἀλλὰ ἐκεῖνος τοὺς πρόλαβε. Βάδισε μόνος του καὶ ἔβαλε τὸ δεξί του χέρι στὴν φωτιά. Καὶ ἐνῶ καίγονταν οἱ σάρκες καὶ τὰ κόκαλά του, ὁ γέροντας Βαρλαάμ, ὑμνοῦσε καὶ εὐλογοῦσε τὸν Κύριο.
Μετὰ ἀπὸ λίγο παρέδιδε καὶ τὴν τελευταία του πνοή, ἀλλὰ κράτησε καὶ ἀμετακίνητη τὴν πίστη του (304 μ.Χ.).
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ἀπολυτίκιο. Ἦχος δ’. Ὃ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Νεανικὴν ἐνδεδυμένος ἀνδρείαν, μαρτυρικὴν ἐν πολιᾷ καρτερίαν, σὺ ἐνεδείξω ἔνδοξε δοξάσας τὸν Χριστὸν· τούτῳ δὲ προσήγαγες, δεξιᾷ κεκαυμένη, ὡς θυσίαν ἄμωμον, τὴν ἁγίαν ψυχήν σου. Μεγαλομάρτυς πρέσβευε ἀεί, πᾶσι δοθῆναι, Βαρλαὰμ συγχώρησιν.
Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Γηραιῷ ἐν σώματι, τὸν παλαιὸν ἐν κακίᾳ, κρατεροῖς παλαίσμασι, καταβαλὼν Ἀθλοφόρε, ἤνεγκας, καθάπερ ἄσαρκος τὰς στρεβλώσεις, ἔφερες, τὴν τῆς χειρός σου καῦσιν ἀνδρείως· διὰ τοῦτό σε ὁ Λόγος, στεφάνῳ δόξης, Βαρλαὰμ ἔστεψε.
Μεγαλυνάριον.
Δρόσον οὐρανίου ἀναψυχῆς, γραφικῶς σταλάζει, Ἐκκλησίᾳ τῇ εὐαγεῖ, Βαρλαὰμ θεόφρον, ἡ κεκαυμένη χείρ σου, Κυρίῳ αἰρομένη, ὑπὲρ τῶν δούλων σου.
Ὁ Ἅγιος Ἄζης
Σήμερα ἡ ἐκκλησία μας τιμᾶ τὸν Ἅγιο Ἄζη, ὁ ὁποῖος ἔζησε κατὰ τὴν ἐποχὴ τοῦ αὐτοκράτορα Διοκλητιανοῦ.
Καταγόταν ἀπὸ τὴν χώρα τῶν Ἰσαύρων καὶ ἦταν στὸ ἐπάγγελμα στρατιωτικός. Ἄφησε ὅμως τὴν στρατιωτικὴ ζωὴ καὶ πῆγε στὴν ἔρημο γιὰ νὰ μονάσει, ὅπου καὶ ἐπιτέλεσε πολλὰ θαύματα.
Τὸν κατήγγειλαν ὅμως, οἱ εἰδωλολάτρες στὸν ἔπαρχο, ὁ ὁποῖος ἔστειλε στρατιῶτες γιὰ νὰ τὸν συλλάβουν. Στὸν δρόμο πρὸς τὸν ἔπαρχο, οἱ στρατιῶτες ποὺ τὸν συνόδευαν δίψασαν πολύ. Ὁ Ἅγιος τοὺς λυπήθηκε καὶ προσευχήθηκε στὸν Θεὸ καὶ ἀμέσως ἀνέβλυσε ἀπὸ τὴν γῆ δροσερὸ νερό, ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἤπιαν ὅλοι καὶ ἀνακουφίστηκαν. Αὐτὸ τὸ θαῦμα ἔκανε τοὺς στρατιῶτες νὰ πιστέψουν στὸ Θεό.
Ὁ ἔπαρχος πῆρε τὸν Ἄζη καὶ τοὺς στρατιῶτες καὶ τοὺς πῆγε σὲ κάποιο τόπο, ὅπου ὑπέβαλε τὸν Ἅγιο σὲ φρικτὰ βασανιστήρια, γιὰ ἐκφοβισμὸ τῶν ὑπολοίπων. Ἔπειτα ἀπὸ τὰ βασανιστήρια τὸν ἔριξε μέσα σὲ μία πυρακτωμένη κάμινο. Μὲ τὴν Θεία ἐπέμβαση ὅμως ἡ φλόγα ἔσβησε καὶ ὁ Ἅγιος ἐξῆλθε ἀπὸ αὐτὴ ἀπόλυτα ἀβλαβής.
Μετὰ ἀπὸ αὐτὸ τὸ θαῦμα ἀσπάστηκαν τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ, ἡ κόρη καὶ ἡ γυναίκα τοῦ ἐπάρχου, κάτι ποὺ τὸν ἐξόργισε ἀφάνταστα. Γι’ αὐτὸ τὸν λόγο μὲ προσταγή του, οἱ δήμιοι ἀποκεφάλισαν τοὺς στρατιῶτες μαζὶ μὲ τὴν γυναίκα καὶ τὴν κόρη του. Μετὰ βασάνισε τὸν Ἅγιο καὶ στὴν συνέχεια ζήτησε τὸν ἀποκεφαλισμό του.
Ἔτσι παρέδωσε τὸ πνεῦμά του στὸν Κύριο.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Οἱ Ἅγιοι 150 Μάρτυρες Στρατιῶτες
Αὐτοὶ πίστεψαν διὰ τοῦ Ἁγίου Ἄζη στὸν Χριστὸ καὶ μαρτύρησαν διὰ ξίφους.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Οἱ Ἁγίες Μάνα καὶ Θυγατέρα
Ἦταν σύζυγος καὶ κόρη τοῦ ἐπάρχου Ἀκυλίνου, ποὺ πίστεψαν στὸν Χριστὸ διὰ τοῦ Ἁγίου Ἄζη καὶ μαρτύρησαν διὰ ξίφους.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Οἱ Ἅγιοι 12 Μάρτυρες Στρατιῶτες
Μαρτύρησαν διὰ ξίφους, ἴσως τὴν ἐποχὴ τῶν 150 Ἁγίων μαρτύρων στρατιωτῶν ποὺ ἑορτάζωνται σήμερα.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Ἀγάπιος
Καταγόταν ἀπὸ τὴν Καισάρεια τῆς Παλαιστίνης καὶ διέπρεψε γιὰ τὴν σεμνότητα τῆς ζωῆς του. Συνελήφθη ἀπὸ τὸν βασιλιὰ Μαξιμίνο (311 – 313), ἐπὶ δούκα Οὐρβανοῦ, γιὰ τὸν λόγο ὅτι ἦταν χριστιανός.
Τότε τὸν διαπόμπευσαν μέσα στὸ στάδιο καὶ στὴν συνέχεια τὸν ἄφησαν γιὰ τροφὴ στὰ ἄγρια θηρία. Αὐτὰ τὸν κατασπάραξαν, ἀλλὰ τὸν ἄφησαν μισοπεθαμένο.
Σ’ αὐτὴ τὴν κατάσταση τὸν ἔριξαν στὴ φυλακὴ καὶ τὴν ἑπόμενη ἡμέρα τὸν ἔπνιξαν στὴ θάλασσα.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ἅγιος Ἠλιόδωρος ὁ Μάρτυρας
Μαρτύρησε στὰ χρόνια του αὐτοκράτορα Αὐρηλιανοῦ (272) στὴ Μαγιδῶ τῆς Παμφυλίας, καὶ ὅταν ἡγεμόνευε στὴν πόλη αὐτὴ ὁ Ἀέτιος.
Ὁ Ἠλιόδωρος λοιπόν, συνελήφθη καὶ ἐπειδὴ δὲν πείστηκε νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα, στὴν ἀρχὴ ξέσχισαν τὶς πλευρές του μὲ σιδερένια νύχια καὶ ἔπειτα ἔκαψαν τὶς πληγές του μὲ ἀναμμένες ἀπὸ ρητίνη λαμπάδες. Παρὰ λίγο ὁ Ἅγιος νὰ λιποψυχήσει, ἀλλὰ διὰ τῆς προσευχῆς πρὸς τὸν Κύριο, ἡ ψυχή του στερεώθηκε.
Ἀκολούθησε σειρὰ σκληρῶν καὶ φρικτῶν βασανιστηρίων, ἀλλὰ ἡ σταθερότητα τῆς πίστης τοῦ Ἠλιόδωρου δὲν κάμφθηκε. Τελικὰ ὁδηγήθηκε ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη καὶ ἐκεῖ ὑπέστη τὸν δι’ ἀποκεφαλισμοῦ θάνατο.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Οἱ Ἅγιοι Ἄνθιμος, Θαλλελαῖος, Χριστόφορος, Εὐφημία σὺν τὰ παιδιά τους καὶ Παγχάριος οἱ Μάρτυρες
Δὲν βρίσκουμε κανένα στοιχεῖο γιὰ τὴν ζωή τους καὶ τὸ μαρτύριό τους.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ὅσιος Βαρλαὰμ ἡγούμενος τοῦ Σπηλαίου (Ρῶσος, † 1065)
Ὁ Ὅσιος Βαρλαὰμ ἡγούμενος τοῦ Σπηλαίου (Ρῶσος, † 1065)
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ὅσιος Σίμων
Ἡ τοῦ Ὁσίου Σίμωνος μνήμη δὲν ἀπαντᾶται οὔτε εἰς τὰ ἔντυπα Μηναῖα οὔτε εἰς τὸν Συναξαριστὴν Νικόδημου. Ἀπαντᾶται εἰς τὸν Παρισινὸν Κώδ. 1621 (αἰών. ιγ’), ἔνθα περὶ αὐτοῦ ἀναγινώσκομεν ταῦτα: Οὗτος ἣν ἐκ Καλαβρίας μοναχὸς μονῆς μεγάλης καὶ θαυμαστής, ὄτε ποτὲ ἐστάλησαν εἰς διακονίαν μοναχοί τινες ἐκ τῆς μονῆς παρὰ τὴν θάλασσαν συνελήφθησαν ὑπὸ πειρατῶν Τούρκων καὶ ὡδηγήθησαν εἰς τὴν Ἀφρικήν. Πρὸς ἐξαγορὰν τῶν αἰχμαλώτων ἀδελφῶν ἐλθῶν οὗτος καὶ εὕρων αὐτοὺς διηρώτα ἐν συγκινήσει τὰ κατ’ αὐτούς, ὄτε πλησιάσας Ἀγαρηνὸς ἐξέτεινε τὴν χείρα αὐτοῦ νὰ ραπίση τὸν Ὅσιον, ἀλλ’ ἐξηράνθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ. Τὸ αὐτὸ ἐπανελήφθη καὶ εἰς τὸν δεύτερον ἐλθόντα, ὄτε οἱ ἄλλοι οἱ μετ’ αὐτοῦ ἀπήγαγαν αὐτὸν εἰς τὸν ἄρχοντα τοῦ τόπου καὶ διηγήθησαν τὰ διατρέξαντα, ἐκ τούτων ὁ ἄρχων κατεπλάγη καὶ παρεκάλεσε τὸν Ὅσιον δι’ εὐχῆς ν’ ἀποκαταστήσει τὰς ἐξηραμένας τῶν στρατιωτῶν χείρας, καὶ τούτου γενομένου, διέταξε νὰ μεταφέρωσιν ἐν τιμῇ τοὺς αἰχμαλώτους μοναχοὺς εἰς τὸν τόπον αὐτῶν. Κατὰ δὲ τὸ ταξίδιον, ἀπολιπόντος τοῦ ὕδατος διὰ προσευχῆς τὸ τῆς θαλάσσης ὕδωρ μετέβαλεν εἰς γλυκύτητα ὅπερ ἐκίνησεν εἰς θαυμασμὸν τοὺς ἀπίστους ἐγένετο αὐτουργὸς καὶ ἄλλων θαυμάτων καὶ ἐκοιμήθη ἐν εἰρήνῃ (Ἁγιολόγιο Σ. Εὐστρατιάδη, σελ. 425).
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Ὁ Ὅσιος Ἰλαρίων ὁ Ἴβηρ, ὁ ἐν Θεσσαλονίκῃ
Ἔζησε τὸν 9ο αἰώνα. Ἔπαιξε σπουδαῖο ρόλο στὴ θρησκευτικὴ ζωὴ τοῦ τόπου του (Γεωργία).
Ταξίδευσε στοὺς Ἁγίους Τόπους, στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ στὴν Βιθυνία, ὅπου γνωρίστηκε μὲ ἄλλους πνευματικοὺς πατέρες.
Κατόπιν ταξίδευσε στὴ Ρώμη διὰ Θεσσαλονίκης, ὅπου ἔκανε θαύματα. Ἐπανερχόμενος ἔμεινε στὴ Θεσσαλονίκη, ὅπου ἔκτισε καὶ ἱερὸ ναὸ τὸ 870.
Τὸ ἔργο του, ποὺ ἦταν κυρίως διδακτικό, ὑπῆρξε ἐξαιρετικὸ γιὰ τοὺς Θεσσαλονικεῖς. Πέθανε τὸ 875.
Πηγή: http://www.synaxarion.gr
Σελίδα 405 από 415